آنچه باید درباره بیماری زونا بدانید

1. زونا چیست
2. علائم زونا
3. آیا زونا واگیردار است
4. تشخیص زونا
5. درمان زونا
6. داروهای خانگی زونا
7. دوره درمان زونا
8. آیا برای زونا واکسن وجود دارد
9. آیا زونا از راه هوا انتقال می یابد
10. زونا در بارداری
11. عوارض زونا
12. تفاوت زونا با کهیر چیست

زونا چیست

بیماری زونا یک عفونت ویروسی است و از طریق ویروس واریسلا زوستر ایجاد می شود که این همان ویروس آبله مرغان است و به شکل بثورات قرمز خود را نشان می دهد.

زونا بیشتر در افرادی که سابقه آبله مرغان ندارند و یا بیمارانی که نیازمند سرکوب سیستم ایمنی هستند سرایت می کند.این ویروس حتی بعد از پایان یافتن آبله مرغان ممکن است سالها در سیستم عصبی شما زندگی کند.

بیماری زونا به عنوان تبخال زراعی یا هرپس زوستر نیز شناخته می شود و با بثورات پوستی قرمز خود را نشان می دهد که می تواند باعث درد و سوزش شود. این بیماری به طور معمول به صورت نواری از تاول در یک طرف بدن و در قسمت تحتانی تنه، گردن یا صورت ظاهر می شود.

علائم زونا در طی 2 تا 3 هفته از بدن پاک می شوند و به ندرت پیش می آید که افراد بیش از یک بار به این بیماری مبتلا شوند. زونا می تواند در هر سنی رخ دهد، اما در افراد بالای 50 سال بیشتر شایع است.

برخی از افراد مبتلا به زونا فقط علائم خفیفی مانند خارش و سوزن سوزن شدن پوست را تجربه می کنند، اما برای دیگران این می تواند بسیار دردناک باشد. حتی یک نسیم ملایم می تواند باعث درد شود.برخی از افراد بدون ایجاد بثورات درد شدید را تجربه می کنند.

درد ناشی از زونا، معمولا در اعصاب قفسه سینه یا گردن، صورت یا کمر رخ می دهد و برای کمک به تسکین درد پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی، ضد التهابی و سایر داروها را تجویز کند.

علائم زونا

علائم اولیه زونا معمولا با درد و سوزش است که در یک طرف بدن به صورت لکه های کوچک ایجاد می شود. بثورات قرمز از علائم اصلی زونا می باشد که شامل لکه های قرمز، تاول های پر از مایع که به راحتی می ترکند می باشد. این لکه ها در یک طرف بدن ایجاد می شود و به همراه خارش است.

علائم زونا در برخی افراد فراتر از درد و بثورات قرمز است، این افراد در طول ابتلا به زونا، تب، لرز، سردرد و ضعف عضلانی را تجربه می کنند.

زونا ممکن است چشم برخی از افراد مبتلا را درگیر کند که می بایست برای جلوگیری از آسیب دائمی به چشم سریعا تحت درمان قرار گیرد.همچنین برخی از افراد دچار درد شدید گوش، سرگیجه یا از بین رفتن حس چشایی می شوند، حتی ممکن است شنوایی خود را برای مدتی از دست بدهند و نیاز به درمان فوری دارند.

علائم زونا روی صورت

بثورات پوستی زونا معمولا در یک طرف بدن مثل پشت یا جلوی سینه ایجاد می شود، اما ممکن است این بثورات پوستی در یک طرف صورت نیز مشاهده شود.

اگر بثورات نزدیک گوش شما باشد می تواند باعث عفونت شود که از عوارض آن از دست دادن موقت شنوایی است و همچنین مشکل در عضف عضلانی صورت می شود.

زونا ممکن است در دهان شما ایجاد شود که بسیار دردناک است و خوردن شما را دچار مشکل می کند و حتی حس چشایی شما را از بین می برد.

بثورات پوستی زونا روی پوست سر می تواند باعث حساسیت هنگام شانه زدن موهای شما شود و اگر بثورات روی سر ایجاد شود می بایست درمان شود، در غیر این صورت منجر به لکه های دائمی طاسی می شود.

زونا چشمی یا تبخال زوستر چشم

زونا در چشم و یا اطراف آن نیز ممکن است ایجاد شود که به آن تبخال زوستر چشم گفته می شود، که در 10 تا 20 درصد از افراد مبتلا به زونا به این مشکل ایجاد می شوند.

علائم ممکن است بصورت تاول در پلک، پیشانی و گاهی اوقات در نوک یا سمت بینی شما ظاهر شود.ممکن است علائمی مانند سوزش یا لرزش در چشم، قرمزی و پارگی، همچنین تاری دید را تجربه شود.

از عوارض زونا چشمی درد در چشم ها بعد از از بین رفتن زونا می باشد، زیرا ممکن است به سیستم عصبی چشم آسیبی وارد شده باشد، البته این درد در بیشتر افراد بعد از مدتی خوب می شود.

زونا چشمی حتما باید درمان شود زیرا منجر به مشکلات جدی از جمله از بین رفتن طولانی مدت بینایی، زخم دائمی به دلیل تورم قرنیه می شود.

اگر احساس می کنید زونا در داخل چشم و اطراف چشم شما وجود دارد باید سریعا به پزشک مراجعه کنید زیرا احتمال عدم وجود عوارض را در زمان درمان افزایش می دهد.

زونا بر روی باسن

زونا ممکن است بر روی باسن نیز ایجاد شود و به دلیل اینکه زونا فقط در یک طرف بدن ایجاد می شود، این بثورات قرمز معمولا در یک طرف باسن راست یا چپ ایجاد می شود.

زونا روی باسن نیز مانند دیگر قسمت های بدن علائم اولیه سوزش یا خارش به همراه درد می باشد که بعد از گذشت چند روز ،بثورات قرمز یا تاول ایجاد می شود. البته برخی افراد درد را تجربه می کنند اما بثوراتی ندارند.

آیا زونا واگیردار است

بثورات زونا مسری نیستند، ویروس واریسلا زوستر که عامل ایجاد این بثورات می باشد می تواند از فردی به فرد دیگری که مبتلا به آبله مرغان نشده است سرایت کند. زمانی که فرد مبتلا بهبود یابد، دیگر از آن فرد زونا نمی گیرید، اما می توایند به آبله مرغان دچار شوید.

ویروس واریسلا زوستر زمانی گسترش می یابد که شخصی با تاول های پوشانده نشده تماس داشته باشد، و اگر تاول ها پوشانده شده باشند مسری نمی باشد.

برای جلوگیری از انتشار ویروس واریسلا زوستر در صورت داشتن زونا، حتما بثورات را تمیز و پوشانده نگه دارید و هرگز تاول ها را لمس نکنید و دستان خود را مرتب با آب و صابون بشویید.

افراد مبتلا به زونا نباید با زنان باردار و افرادی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند تماس داشته باشند، زیرا این افراد سریعتر از سایر افراد مبتلا می شوند.

تشخیص زونا

در بیشتر موارد زونا با معاینه فیزیکی بثورات و تاول ها قابل تشخیص است و پزشک نیز درباره تاریخچه پزشکی سوالاتی می کند. البته در موارد نادر ممکن است پزشک شما نیاز به آزمایش نمونه ای از پوست یا مایعات از تاول های شما داشته باشد.

درمان زونا

هیچ درمانی برای زونا وجود ندارد، اما درمان در اسرع وقت می تواند به جلوگیری از عوارض و سرعت بخشیدن به بهود شما کمک کند. در حالت ایده آل، شما باید در 72 ساعت پس از بروز علائم تحت درمان قرار بگیرید.

• پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش علائم و کوتاه کردن مدت زمان عفونت تجویز کند.
• داروهای ضد ویروسی از جمله آسیکلوویر برای کاهش درد و بهبودی سریع
• داروهای ضد التهاب از جمله ایبوپروفن برای کاهش درد و تورم
• داروهای مسکن برای کاهش درد
• داروهای ضد تشنج یا ضد افسردگی سه حلقه ای
• آنتی هیستامین ها برای درمان خارش
• ژل یا لکه های بی حس کننده مانند لیدوکائین برای کاهش درد

زونا به طور معمول طی چند هفته پاک می شود و بندرت عود می کند. اگر در مدت 10 روز علائم شما کاهش نیافت باید برای پیگیری و ارزیابی مجدد به پزشک مراجعه کنید.

داروهای خانگی زونا

درمان خانگی می تواند به کاهش علائم زونا کمک زیادی کند، برای کاهش درد، خارش و افزایش سیستم ایمنی بدن می توان از درمان های خانگی استفاده کرد.

• برای تمیز کردن و تسکین پوست، حمام خنک یا دوش بگیرید.
• برای کاهش درد و خارش، کمپرس های سرد و مرطوب را روی بثورات خود بمالید
• برای کاهش خارش می توانید از لوسیون کالامین یا خمیر جوش شیرین استفاده کنید

همچنین خوردن غذاهایی با ویتامین های C، ویتامین B12 و ویتامین های A و E در دوران ابتلا به زونا بسیار زروری است زیرا باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می شود.

دوره درمان زونا

بیشتر موارد زونا از 3 تا 5 هفته به طول می انجامد که بعد از فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر ایجاد می شود که ممکن است با احساس سوزش، بی حسی یا خراش زیر پوست همراه باشد. زونا معمولا در یک طرف بدن ایجاد می شود که اغلب در کمر یا قفسه سینه نمایان می شود. در برخی از افراد ممکن است علائمی مانند آنفولانزا مانند تب، سردرد یا خستگی را تجربه کنید.

طی 10 روز از مان ابتلا تاول ها خشک می شوند و به شکل زخم در می آید که بعد از چند هفته پاک می شوند. بعد از پاک شدن زخم ها برخی از افراد همچنان درد را تجربه می کنند.

آیا برای زونا واکسن وجود دارد

برای جلوگیری از ابتلا به زونا ، واکسن زوستاواکس و شینگریکس تصویب شده است و برای بزرگسالان بالای 50 ساله و بالاتر توصیه می شود.این واکسن حاوی ویروس خفیف شده واریسلا زوستر است که بیش از 90 درصد موثر است.

آیا زونا از راه هوا انتقال می یابد

ویروس واریسلا زوستر باعث ایجاد زونا می شود، از راه هوا سرایت نمی کند و فقط در صورت سرفه یا عطسه کردن در نزدیکی شما یا وسایل غذا خوری که به اشتراک گذاشته می شود می تواند سرایت کند.تنها راه آلوده شدن به ویروس از راه تماس این است که به صورت مستقیم بر روی تاول فرد مبتلا تماس داشته باشید.

زونا در بارداری

ابتلا زونا در دوران بارداری غیر معمول است، اما اگر با فردی که به آبله مرغان یا عفونت فعال زونا در تماس باشید، ممکن است به آبله مرغان دچار شوید.

بسته به زمان حاملگی شما داشتن آبله مرغان در دوران بارداری می تواند باعث ناتوانی های مادرزادی در جنین شود. دریافت واکسن آبله مرغان قبل از بارداری می تواند یک گام مهم در حمایت از فرزند باشد.

زونا به احتمال زیاد باعث ایجاد عوارض می شود، اما هنوز هم می تواند ناخوشایند باشد.در صورت بروز ورم در دوران بارداری فوران به پزشک مراجعه کنید.

عوارض زونا

در حالی که زونا می تواند به خودی خود دردناک و آزاردهنده باشد، اما کنترل به موقع و منظم علائم می تواند خطر عوارض های احتمالی را کاهش دهد.

• آسیب دیدگی چشم یکی از عوارض های جدی بیماری زونا می اشد که می تواند در صورت وجود تاول نزدیک چشم رخ دهد
• عفونت های باکتریایی پوست که به راحتی از تاول های باز ایجاد شده باشد و می تواند شدید نیز باشد.
• در صورت بروز زونا زخم روی اعصاب سر شما تاثیر می گذارد و در صورت عدم درمان ممکن است منجر به فلج جزئی صورت یا کاهش شنوایی شود. اگر طی 72 ساعت تحت درمان قرار بگیرد بیشتر بیماران بهبودی کاملی دارند
• التهاب مغز یا نخاع مانند انسفالیت یا مننژیت که ممکن است تهدید کننده زندگی باشد

تفاوت زونا با کهیر چیست

زونا ناشی از ویروس واریسلا زوستر است و معمولا با یک تاول پر از مایع و بثورات قرمز خارش دار همراه است و تنها در صورتی که قبلا آبله مرغان گرفته باشید ایجاد می شود.

زونا مانند کهیر نیست که خارش داشته باشد و جوش هایی را بر روی پوست ایجاد کند. کهیر معمول در اثر واکنش آلرژیک به داروها، مواد غذایی یا چیزهایی در محیط ایجاد می شود.