واژینیسموس: علت، علائم و روش های درمان

واژینیسموس به وضعیتی گفته می شود که عضلات کف لگن دچار اسپاسم عضلات شده باشد و این وضعیت می تواند مقاربت جنسی را دردناک، و دشوار یا غیر ممکن سازد. زمانی سعی بر وارد کردن تامپون، اسپکولوم یا آلت تناسلی شود، غضلات کف لگن به طور غیر ارادی منقبض می شوند.

پزشکان دقیقا نمی دانند که چرا واژینیسموس اتفاق می افتد. معمولا با اضطراب یا ترس از مقاربت در ارتباط است.برخی از خانم ها در همه شرایط و با هر شیء دچار واژینالیسم می شوند و برخی دیگر فقط در زمان رابطه دچار این اتفاق می شوند.

واژینیسموس انواع مختلفی دارد و علادم آن در هر فردی متفاوت می باشد، این مشکل می تواند ناشی از عوامل عاطفی، عوامل پزشکی یا هر دو باشد و همچنین درد آن می تواند خفیف یا شدید باشد.

برخی از زنان پس از یائسگی دچار واژینیسموس می شوند که با کاهش سطح استروژن، خشکی واژن و عدم وجود خاصیت ارتجاعی باعث ایجاد مقاربت دردناک می شود.

واژینیسموس چیست

واژینیسموس یک وضعیتی است که عضلات کف لگن دچار اسپاسم می شود و می تواند مقاربت جنسی را دردناک، دشوار و در موارد شدید انقباض حتی غیر ممکن سازد.

برخی از زنان ، هنگام تلاش برای ورود شی در واژن دچار انقباض عضلانی واژن می شوند، این وضعیت می تواند در زمان مقاربت ایجاد شود یا با وارد کردن تامپون یا معاینات پزشکی اتفاق بیوفتد.

واژینیسموس به طور غیر ارادی اتفاق می افتد و می تواند در روابط شما و کیفیت زندگی شما اختلال ایجاد کند. البته کارشناسان دقیقا نمی دانند که علت واژینالیسم چیست و این مشکل را غیر ارادی توصیف می کنند.

شایعترین گروه عضلات که تحت تاثیر این انقباض قرار می گیرند، عضلات ادراری، مقاربت، ارگاسم، حرکت روده و زایمان می باشد. این حالت باید درمان شود، زیرا در صورت عدم درمان ممکن است این مشکل بدتر شود.

انواع واژینیسموس

واژینیسموس انواع مختلفی دارد که می تواند در سنین مختلف زنان را تحت تاثیر قرار دهد و این مشکل می تواند ناشی از عوامل عاطفی، پزشکی یا هر دو باشد.

واژینیسموس اولیه

این یک وضعیت دائمی است که باعث می شود فرد دچار درد همیشگی باشد و استفاده از تامپون و انجام معاینات پزشکی برای این فرد دشوار باشد.

واژینیسموس اولیه اغلب در اولین تلاش خود برای مقاربت آن را تجربه می کنند و مقاربت ممکن است با درد و یا عدم انجام صورت گیرد و ممکن است زن به طور موقت نتواند تفس بکشد.

واژینیسموس ثانویه

واژینیسموس ثانویه بعد از اینکه یک زن رابطه جنسی را برای اولین بار تجربه می کند ایجاد می شود و این وضعیت همیشگی نمی باشد. این بیماری در هر مرحله از زندگی ممکن است ایجاد شود.

واژنیسموس ثانویه معمولا ناشی از یک رویداد خاص مانند عفونت، یائسگی، یک مشکل آسیب زا، ایجاد یک وضعیت پزشکی، جراحی یا زایمان است.

واژینیسموس موقتی

این تنها در شرایط خاص رخ می دهد و ممکن است در طول مقاربت، معاینات زنان و زایمان اتفاق بیفتد.

علائم واژینیسموس

علائم واژینیسموس در هر فردی متفاوت است و ممکن است برخی از علائم در یک فرد احساس شود که شایعترین آن مقاربت دردناک است که با سفتی و درد همراه است.

برخی از علائم شامل موارد زیر است:

• دخول دشوار یا غیر ممکن
• درد جنسی طولانی مدت
• درد در طول معاینات زنان و زایمان
• درد در هنگام قرار دادن تامپون
• اسپاسم عضلانی عمومی یا قطع تنفس در حین اقدام مقاربت

درد های واژینیسموس می تواند خفیف یا شدید باشد و از ناراحتی تا سوزش در بدن احساس شود. البته واژینیسموس مانع از تحریک جنسی افراد نمی شود اما ممکن است از انجام رابطه جنسی مضطرب شود.

علت واژینیسموس

واژینیسموس شرایطی است که می تواند در اثر عوامل استرس زا جسمی، مشکلات پزشکی یا هر دو ایجاد شود و معمولا به طور ناخودآگاه اتفاق می افتد.

برخی از محرک های عاطفی می تواند شرایط واژینیسموس را بوجود آورد،به طور مثال ترس از درد یا بارداری، اضطراب در مورد عملکرد یا به دلیل گناه، مشکلات زناشویی می تواند باعث این وضعیت شوند.

حوادث آسیب زای در زندگی نیز می تواند از علت های ایجاد واژینیسموس باشد، این علت ممکن است به دلیل تجاوز جنسی، سابقه سوء استفاده باشد.

واژینیسموس ممکن است به علت محرک های بدنی و پزشکی باشد که البته ممکن است محرک های پزشکی به همراه مشکلات عاطفی همراه باشند.

برخی از محرک های شرایط پزشکی شامل:

عفونت های قارچی در زنان

• شرایط پزشکی خاص مانند سرطان
• زایمان
• یائسگی
• جراحی لگن
• خشکی واژن
• عوارض جانبی داروهای مصرفی

باورهای غلط در خصوص بیماری واژینیسموس

در خصوص بیماری واژینیسموس باورهای غلط در میان زنان وجود دارد، برخی از زنان تصور می کنند این بیماری خود به خود قابل درمان است و نیاز به درمان خاصی ندارد، در صورتی که چنین نیست.

گروهی دیگر که به این بیماری مبتلا هستند نسبت به برقراری روابط جنسی سرد هستند. حتی در مواردی دیده شده برخی از زنان تلاش بیشتری داشته و جهت برقراری مراقبت مداومت می کنند. در صورتی که هر دویی این موارد اشتباهی بیش نیست و افراد باید زمانی که به چنین مشکلی مبتلا هستند جهت درمان اقدام نمایند.

درمان واژینیسموس

برای تشخیص واژینیسموس، پزشک از تاریخچه پزشکی فرد بیمار سوالاتی می پرسد و معاینات لگن را انجام می دهد و با توجه به علت آن درمان ممکن است توسط متخصصان مختلفی انجام گیرد.

پزشک ابتدا شرایط پزشکی مانند عفونت را بررسی می کند تا در صورت مشکلات پزشکی آن را درمان کند، اما اگر بیماری خاصی وجود نداشت پزشک بر روی واژینیسموس تمرکز می کند.

هدف از درمان، کاهش سفت شدن خودکار عضلات و ترس از درد و مقابله با هر نوع دیگری از ترس است که ممکن است با مشکل همراه باشد.درمان ها بر اساس تشخیص پزشک و نوع علت متفاوت می باشد که در ادامه به آن می پردازیم.

مشاوره و آموزش

آموزش به طور معمول شامل یادگیری درباره آناتومی بدن و اتفاقاتی است که در هنگام برانگیختگی و آمیزش جنسی رخ می دهد می باشد. همچنین در این آموزش ها در مورد عضلات درگیر در واژینیسموس توضیحاتی داده می شود.این آموزش ها می تواند به فرد در درک نحوه عملکرد قسمت های بدن و نحوه واکنش بدن کمک زیادی کند.

این مشاوره می تواند فردی یا با همسرتان باشد و این روش می تواند تا حد زیادی مفید واقع شود.همچنین در طی مشاوره پزشک ممکن است از تکنیک های آرامبخش برای بهبود وضعیت شما استفاده کند.

تمرینات کگل

زنانی که مبتلا به واژینیسموس هستند می توانند برخی از تمرینات را در خانه انجام دهند تا بتوانند ماهیچه ها را کنترل و شل کنند. یکی از این موارد تمرینات کگل است که مشابه متوقف کردن جریان ادرار و یا در هنگام خم شدن انجام می دهند انجام می شود.این تمرین را هر روز انجام دهید و هر زمان حدود 20 بار کگل را تکرار کنید.

• به ماهیچه ها فشار وارد کنید
• به مدت 2 تا 10 ثانیه آن را نگه دارید
• سپس عضلات را آرام کنید

درمان واژینیسموس با بوتاکس

یکی از روش های درمانی تزریق بوتاکس است. بوتاکس یک فلج و شلی در عضلات هدف ایجاد می کند دائمی نیست. برای رفع واژینیسموس معمولاً به صد تا صدو پنجاه واحد بوتاکس برای تزریق مورد نیاز است که به میزان یک سوم در بولبوکاورنوس تزریق می شود و در لواتور ها و در ساید های اطراف واژن تزریق انجام می شود. از آنجایی که بوتاکس یک حالت فلج و شلی ایجاد می کند نباید در قسمت اسفنکتر مجرای ادرار یا اسفنکتر آنوس تزریق شود.

معمولا واژینیسموس اولیه با یک دوره تزریق بوتاکس برطرف می شود به خصوص اگر همراه با رادیوفرکوانسی و گرمایی که ایجاد می کند هم باشد. البته نه بلافاصله بعد از تزریق بوتاکس بخاطر اینکه گرما اثر بوتاکس را کم می کند و از بین می برد. می توانیم قبل از آن از RF استفاده کنیم که یک مقدار عضلات شل شود و بعد تزریق بوتاکس را برای بیمارمان انجام دهیم. به صورت سوپرفیشیال و سطحی تزریق را انجام می دهیم. در قدیم زیر بیهوشی عمومی تزریق را انجام می دادند اما امروزه دیگر نیازی به بیهوشی نیست.

ما می توانیم به راحتی تزریق را انجام بدهیم و معمولا از قسمت های انتهایی شروع می کنیم، بعد برای عضلات بولبوکاورنوس و لواتور آرام آرام تزریق را انجام می دهیم. باید مراقب باشیم ساعت 6 و 12 تزریق انجام نشود. بلافاصله بعد از اینکه تزریق را انجام دادیم بیمار می تواند شروع به مقاربت کند می تواند از دیالتورهای کوچک به سمت بزرگ استفاده نماید. اگر مقاربت برایش سخت است درست است که هنوز بوتاکس اثر نکرده ولی چون بیشتر مبحث روحی روانی است ما بلافاصله می گوییم از دیالتورهای کوچکتر شروع به استفاده کند. تا 3-4 روز بعد که اثر بوتاکس شروع می شود و تا دو هفته معمولا اثرش کامل می شود. معمولا 150 واحد و گاهی 200 واحد ممکن است نیاز به تزریق بوتاکس باشد.

عوارض بوتاکس برای درمان واژینیسموس

از نظر عوارض تنها عارضه ای که بوتاکس می تواند داشته باشد این است که اگر در نواحی اسفنگتر مجرای ادراری یا رکتوم تزریق شود یعنی همان ساعت 6 و 12 احتمال بی اختیاری ادرار و مدفوع را ممکن است بدهد. البته این مورد خیلی شایع نیست. در تحقیقاتی که در سال 1522 انجام دادند، روی 245 بیمار تزریق انجام داده شد حتی در ساعت 12 و دیدند که فقط 1 نفر دچار بی اختیاری ادراری استرسی آن هم به صورت خفیف شدند که بعد از چند ماه این مشکل برطرف شد یعنی این عارضه هم ماندگار نیست و بعد از مدتی برطرف می شود اما شما دقت داشته باشید که در نواحی اسفنکتر تزریق انجام ندهید تا بیمار دچار مشکل نشود. در حقیقت سایدهای واژن را تا یک سوم خارجی کفایت می کند که تزریق کنیم قسمت های داخلی تر معمولا مشکلی ندارد و نیاز به تزریق بوتاکس نخواهد داشت.