شفا مگ

فارنژیت چیست و چگونه درمان می شود

فارنژیت یک اصطلاح پزشکی است که به التهاب در پشت حلق گفته می شود که علت آن می تواند باکتریایی یا ویروسی باشد و با توجه به علائم آن تشخیص و درمان می شود.

فارنژیت

بیماری فارنژیت تورم و التهاب حلق در پشت گلو می باشد که می تواند به دلیل انواع ویروس ها یا باکتری ها ایجاد شود. پزشک با تشخیص نوع بیماری روش های درمان را مشخص می کند. اگر عامل فارنژیت ویروسی باشد در منزل با استراحت کردن و مصرف داروهای گیاهی و غذاهای گرم و بالا بردن سیستم ایمنی بدن درمان می شود. توجه داشته باشید فارنژیت هایی که به علت ویروس ایجاد می شوند با آنتی بیوتیک ها درمان نمی شوند. اگر علت فارنژیت باکتریایی باشد با مراجعه به پزشک و تجویز آنتی بیوتیک ها و سایر داروهای دیگر درمان خواهد شد.

دوره بیماری فارنژیت: فارنژیت ویروسی اغلب طی پنج تا هفت روز از بین می رود. اگر مبتلا به فارنژیت باکتریایی هستید، پس از دو تا سه روز مصرف آنتی بیوتیک احساس بهتری خواهید کرد.
شایعترین علت گلودرد یا فارنژیت عفونت ویروسی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا است و معمولا خود به خود برطرف می شود.استراحت ، مایعات خوراکی و غرغره آب نمک (برای اثر آرامش بخش) اصلی ترین روش های درمان افراد مبتلا به فارنژیت ویروسی است.

فارنژیت چیست

فارنژیت یک التهاب حلقی است که در پشت گلو ایجاد می شود که اغلب آن را به عنوان گلودرد می شناسند که در بیشتر موارد می تواند باعث خارش در گلو و مشکل در بلغ شود. گلودرد ناشی از فارنژیت یکی از شایعترین علت هایی است که اکثر افراد برای درمان به پزشک مراجعه می کنند.این بیماری بیشتر در ماه های سرد سال رخ می دهد و به منظور درمان صحیح مهم است که علت آن مشخص شود. فارنژیت ممکن است در اثر عفونت های باکتریایی یا ویروسی ایجاد شود.زمانی که فارنژیت با علت باکتریایی باشد اغلب توسط باکتری های استرپتوکوکوس بتا همولیتیک ایجاد می شود ، که معمولاً به عنوان گلو استرپتوکوک شناخته می شود.

گلودرد به انواع مختلف تقسیم میشود. گلودردی که بر فارنژیت در ناحیه پشت دهان تاثیر میگذارد ، گلودردی که تونسیلیت متورم و قرمزی لوزه ها که همان بافت نرمی در قست پشت دهان میباشد اثر میگذارد و لارنژیت متورم و قرمز یا حنجره تاثیر میگذارد.

در اکثر موارد ، فارنژیت یک وضعیت نسبتاً بی خطر است که بدون عوارض به سرعت برطرف می شود. اما به ندرت ، این وضعیت می تواند پیشرفت کرده و عوارضی ایجاد کند. همچنین می تواند علامتی هشداردهنده برای طیف وسیعی از شرایط جدی تر باشد.اگر گلو درد بیش از چند هفته طول بکشد ، فارنژیت ممکن است مزمن باشد . چندین علت زمینه ای برای فارنژیت مزمن وجود دارد و درمان بستگی به علت اصلی دارد.

علائم فارنژیت چیست

ابتدا بیاییم نگاهی به علائم فارنژیت بیاندازیم تا با مشاهده علائم به پزشک مراجعه کرده و برای درمان آن اقدام کنیم. علائم شایع که در فارنژیت های با منشا ویروس و باکتری درد، خارش گلو و خشکی گلو می باشد. اما برخی علائم دیگر فارنژیت شامل موارد زیر می باشد.

علائم فارنژیت ویروسی که شایعتر می باشد خستگی مفرط، درد های جسمانی، سرفه، عطسه، تب و سردرد می باشد که در صورت مشاهده این علائم می بایست به پزشک مراجعه کنید تا برای درمان شما اقدام کند. همچنین فارنژیت ویروسی علائم دیگری دارد که شامل:

  • احتقان بینی
  • تورم گره های لنفاوی
  • اولسر دهان
  • درد شکم به ویژه در قسمت چپ بالای شکم
  • تضعیف اشتها
  • راش پوستی

فارنژیت با منشا باکتریایی می تواند علاوه بر علائم شایع مانند سردرد، درد شکم، متورم شدن لوزه ها علائم دیگری را ایجاد کند که شامل:

  • خستگی
  • استفراغ
  • تهوع
  • درد شکم
  • لکه های سفید یا همان چرک در قسمت عقب گلو
  • درد در هنگام بلع غذا

اگر علائم فارنژیت را دارید حتما به پزشک مراجعه کنید زیرا در موارد نادر میتواند باعث تب روماتیسمی یا عفونت خون باکتریایی شود که از عوارض جانبی این بیماری می باشد و می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

علل فارنژیت چیست

فارنژیت باکتریایی

شایع ترین نوع فارنژیت باکتریایی، فارنژیت استرپتوکوکی است. در فارنژیت استرپتوکوکی همان طور که از نامش پیدا است، عامل ایجاد کننده، یک باکتری به نام استرپتوکوک می باشد. استرپتوکوک باعث ایجاد گلودرد، قرمزی و اگزودا(پوشش زرد روی لوزه ها)، پتشی یا دانه های قرمز روی فضای خلفی حلق می شود. همراه با تب، بزرگ شدن غدد لنفاوی قسمت قدامی گردن، سردرد، دل درد و استفراغ هم وجود دارد.

در این بیماری معمولاً سرفه، عطسه و آبریزش بینی فراوان وجود ندارد. تشخیص قطعی این بیماری با کشت حلق و یا تست سریع ترشحات حلق از نظر وجود استرپتوکوک است. تست سریع به طور وسیع در دسترس پزشکان نیست و کشت حلق هم در صورت اعتماد به آزمایشگاه و بیمار باید انجام شود، بنابراین تشخیص فارنژیت استرپتوکوکی در ایران معمولاً بر اساس علائم بالینی انجام میشود. وجود استرپتوکوک در حلق انسان و رشد آن در صورت عدم درمان و کنترل بیماری، ممکن است منجر به تب روماتیسمی و گلومرولونفریت شود و از این نظر، درمان آن حائز اهمیت بسیار است،

فارنژیت ویروسی

اکثر عوامل ایجاد کننده ی فارنژیت، ویروس ها هستند که می توانند با تب و ضایعات تاولی در ناحیه حلق و دهان، خستگی و عطسه و سرفه همراه باشند. این ویروس ها از گروه آنتروویروس ها می باشند و می توانند ضایعات جلدی نیز ایجاد کنند.

سایر ویروس های درگیر کننده دستگاه تنفس مثل رینوویروس (ویروس سرماخوردگی) و کروناویروس را نباید فراموش کرد. اینها میتوانند مشکلاتی برای گوش و شش ها نیز ایجاد کنند.
ویروس آبشتین بار نیز به عنوان یکی از علایم خود باعث ایجاد فارنژیت اگزوداتیو در ناحیه حلق می شود.
ویروس هرپس سیمپلکس تیپ I (تبخال)، در صورت ایجاد عفونت اولیه ممکن است باعث ضایعات زخمی و تاولی در داخل دهان همراه با تب و بی اشتهایی شود، این ضایعات ممکن است حتی به کنار لب نیز تجاوز نمایند و درمان علامتی برای درد، التهاب شدید و درمان ضد ویروس در این گونه موارد انجام می شود.

عفونت های شدیدتر در ناحیه فارنکس می تواند به صوررت ژنژیویت نکروزان اولسراتیو(ضایعات زخمی شونده لثه ها) توسط عوامل بی هوازی دهان باشد و فرم شدیدتر آن آنژین لودویک به صورت سلولیت در ناحیه قسمت فکی و زیرزبانی است که با درگیری عوامل بی هوازی همراه بوده و نیاز به بستری و درمان با آنتی بیوتیک وریدی دارد.

علت فارنژیت مزمن

وجود عفونت پایدار در اطراف حلق (مانند ورم مخاط بینی مزمن، ورم لوزه مزمن، سینوزیت مزمن، عفونت دندانی، گلودرد مزمن)
تنفس دهانی (مانند بسته شدن بینی به دلیل پولیپ، تومور و یا بیرون زدگی دندان به سمت لب ها)
حساسیت مزمن (مانند سیگار زیاد، جویدن تنباکو، خوردن غذاهای تند، مصرف زیاد الکل)
آلودگی محیطی (محیط پزدود یا هوای کثیف شهر)
هوار کشیدن (باعث صدمه به حلق و حنجره و فارنژیت مزمن میشود)

تشخیص فارنژیت ویروسی و باکتریایی

تشخیص اینکه فارنژیت شما ویروسی است یا باکتریایی معمولاً با علائم مشخص می شود. گلودردهای ویروسی معمولاً شامل سرفه ، تورم در گلو و آبریزش بینی است در حالی که گلودرد باکتریایی معمولاً با تهوع و استفراغ ، معده درد همراه است و هیچ سرفه ای وجود ندارد

 پیشگیری از بیماری فارنژیت

همانطور که میدانید بهترین راه درمان پیشگیری است و برای پیشگیری باید برخی نکات را رعایت کرده تا به آن بیماری مبتلا نشوید. برای پیشگیری از فارنژیت یکی از نکات مهم این است که بهداشت شخصی را به خوبی رعایت کنید. همچنین دستان خود را با آب و صابون مرتب بشویید و اگر آب و صابون در آن زمان در دسترس شما نبود بهتر است از مواد ضد عفونی کننده دست استفاده کنید.

همچنین از مصرف دخانیات و قرار گرفتن در معرض دود خودداری کنید. دود و آلودگی می تواند باعث شود ریه شما دچار آسیب شود و این باعث می شود ریسک ابتلا به فارنژیت در ان فرد بیشتر شود.از لیوان، قاشق و بشقاب به صورت مشترک استفاده نکنید و همچنین به هنگام عطسه کردن جلوی دهان و بینی خود را با یک دستمال بگیرید و سپس دستمال را در سطح زباله بیندازید.اگر این نکات را به خوبی رعایت کنید می تواند باعث شود ریسک ابتلا به فارنژیت در شما کاهش یابد.

درمان بیماری فارنژیت

در برخی موارد ، درمان دارویی برای فارنژیت ضروری است. این امر به ویژه در صورتی ایجاد می شود که ناشی از عفونت باکتریایی باشد. در چنین مواردی ، پزشک آنتی بیوتیک تجویز می کند.

عفونت باکتریایی : در مورد عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوک ، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند. افراد همیشه باید دوره کامل را بگذرانند ، حتی اگر قبل از اتمام تمام داروها احساس بهتری داشته باشند.اگر مبتلا به فارنژیت باکتریایی هستید، پس از دو تا سه روز مصرف آنتی بیوتیک احساس بهتری خواهید کرد. شما باید آنتی بیوتیک خود را حتی زمانی که احساس بهتری دارید مصرف کنید. اگر تمام دارو را مصرف نکنید ممکن است عفونت شما دوباره بازگردد.

عفونت ویروسی : گلو درد ناشی از عفونت ویروسی معمولاً ظرف 7 روز شروع به بهبود می کند و نیازی به درمان پزشکی ندارد. استامینوفن یا مسکن های خفیف ممکن است به کاهش درد و تب کمک کند.فرد مبتلا به اپی گلوتیت یا ممکن است نیاز به گذراندن وقت در بیمارستان داشته باشد. در موارد شدید ، آنها ممکن است به لوله گذاری برای کمک به تنفس نیاز داشته باشند.

در برخی موارد ممکن است گلودرد فرد بیمار بیش از چند هفته طول بکشد که این می تواند فارنژیت مزمن باشد و درمان آن بستگی به علت اصلی آن دارد.

درمان دارویی

پزشک پس از تشخیص بیماری فارنژیت، اگر علت آن باکتریایی باشد برایتان آنتی بیوتیک خوراکی یا تزریقی ، با توجه به وضعیت و تشخیص نوع باکتری تجویز می کند. اما بسیار مهم است که برای درمان حتما مطابق دستور پزشک عمل کرده و دوره کامل آنتی بیوتیک را مصرف کنید، حتی اگر علائم شما بهبود یافته باشد.

همچنین پزشک برای کاهش درد و تب ناشی از فارنژیت ممکن است داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی مانند استامینوفن را تجویز کند. استامینوفن باعث می شود علائم چون تب و درد را کاهش دهد.

درمان خانگی فارنژیت

سیر : افزودن سیر به سوپ مرغ یا سایر وعده های غذایی، راه دیگری برای کمک به درمان فارنژیت است. سیر خرد شده شامل یک ترکیب فعال به نام آلیسین است که مزایای ضد میکروبی و ضد ویروسی را فراهم می کند.اگر طعم سیر خام را دوست ندارید، مکمل آن را مصرف کنید.

ریشه شیرین بیان :ریشه شیرین بیان به طور گسترده ای در طب سنتی چینی مورد استفاده قرار گرفته است و از لحاظ علمی اثبات شده است که حاوی توانایی ضد ویروسی، ضد میکروبی و ضد التهابی است که می تواند به درمان فارنژیت کمک کند.

سرکه سیب : سرکه سیب یکی دیگر از داروهایی است که می تواند برای درمان فارنژیت موثر باشد. مواد اصلی آن، اسید استیک، می توانند به مبارزه با باکتری هایی که موجب تحریک در گلو می شوند کمک کند.سرکه سیب بسیار قوی است، بنابراین بهتر است آن را با آب رقیق کنید. یک قاشق غذاخوری سرکه سیب را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و آن را بنوشید. شما می توانید یک قاشق غذاخوری عسل را اضافه کنید تا اشتها آورتر شود.

نوشیدنی های گرم: نوشیدن مایعات گرم و یا دمنوش های مفید مانند دمنوش زنجبیل، لیمو گرم با آب و عسل، دمنوش شیرین بیان می تواند به روند بهبود کمک کند.

استراحت: هنگامی که بدن شما شروع به آسیب می کند، یا علائم غیر شدید دیگری را تجربه می کنید، معمولا بدن شما به شما می گوید که نیاز به استراحت دارد. این که آیا شما به خوبی نخوابید و یا کمی تلاش بیشتری در جایی انجام دهید، این می تواند بر بدن شما تاثیر بگذارد.با توجه به یک یا دو روز برای استراحت، کمی بیشتر بخوابید و استراحت کنید تا به درمان فارنژیت کمک کنید.علاوه بر این، برخی مطالعات نشان داده اند که الگوهای خواب ضعیف در هفته های قبل از قرار گرفتن در معرض ویروس سرماخوردگی مشترک با کاهش مقاومت به بیماری مرتبط هست.

غرغره مریم گلی: مریم گلی یک گیاه دارویی با خاصیت آنتی بیوتیکی و آنتی ویروسی می باشد.اگر می خواهید از مریم گلی برای درمان مکمل استفاده کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید برای شما بی خطر باشد.برای تهیه جوشانده مریم گلی یک لیوان آب را داخل کتری بریزید و اجازه دهید تا بجوش آید و سپس زیر آن را کم کنید. یک قاشق مریم گلی را داخل کتری بریزید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه بجوشد. سپس آن را از صافی رد کرده و بگذارید خنک شود و سپس روزی 3 بار این جوشانده را غرغره کنید.کودکان بالای سه سال نیز می توانند از جوشانده مریم گلی استفاده نمایند.

سلب مسئولیت مطالب و مقالات مجله شفا جنبه اطلاع رسانی و آموزش دارد. این مطالب توصیه پزشکی تلقی نمی شود و نباید مطالب را جایگزین مراجعه به پزشک کرد و برای استفاده از آنها لازم است با پزشک مربوطه مشورت کنید.