بیماری راشیتیسم در اثر کمبود کدام ویتامین است

در طول زمان زندگی یک انسان، استخوان هایش در حال بازسازی می باشد و به طور کلی باید گفت که هر 8 سال یک بار استخوان ها و اسکلت بدن به طور کامل بازسازی می شود. در این زمان وجود کلسیم، فسفات باعث استحکام استخوان می شود و برای این روند بسیار ضروری هستند. اگر کلسیم و یا ویتامین D در بدن کم باشد ، این باعث نرم شدن استخوان می شود که در بزرگسالان با نام استئومالاسی و در کودکان با نام راشیتیسم شناخته می شود. کودکانی که به این بیماری دچار می شوند در زمان رشد استخوان ها دچار بدشکلی و ناهنجاری های استخوان می شوند.

نرمی استخوان در کودکان بین سه تا هفت سال شایع تر است و در سنین زیر 3 سال کمتر شایع می باشد. دلیل اینکه کودکان در این سن بیشتر دچار راشیتیسم می شوند، سرعت رشد استخوان ها در این سنین می باشد و استخوان ها بیشتر از مواقع دیگر به کلسیم و فسفات نیاز دارند.

راشیتیسم یک بیماری ارثی نیست، اما ممکن است خانواده هایی که مشکل فعال سازی ویتامین دی دارند به نسل بعدی انتقال دهند.البته یک نوع نادر از این بیماری وجود دارد که به نام مقاومت ارثی به ویتامین D شناخته می شود، در این بیماری بدن نمی تواند به ویتامین دی پاسخ دهد.یک بیماری ارثی بسیار نادر دیگر، راشیتیسم هیپوفسفاتمیک وابسته به X است که افراد مبتلا به آن، مقدار فسفات بسیار کمی دارند.

راشیتیسم چیست

راشیتیسم یا نرمی استخوان یک مشکل استخوانی است که به علت کمبود ویتامین D، کلسیم و یا فسفات رخ می دهد. این ویتامین ها برای بافت استخوان بسیار ضروری است و اگر بدن دچار کمبود این ویتامین ها شوند باعث متوقف شدن رشد می شود. اگر افراد دچار کمبود این ویتامین ها شوند، ممکن است دچار نرمی استخوان، اختلال رشد و در مواد شدید بدشکلی های استکلتی شوند.

درصورتی که سطح ویتامین دی بدن افت کند، به دنبال آن جذب کلسیم و فسفات برای بدن مشکل می شود؛ به دنبال کاهش سطح این مواد معدنی در خون بدن به ناچار هورمون هایی آزاد می کند که قادر هستند از استخوان ها کلسیم و فسفات را آزاد کنند. به دنبال آزاد شدن کلسیم از بافت استخوانی، استخوان ها ضعیف شده و زمینه برای نرمی استخوان فراهم می شود.

نرمی استخوان در کودکان 6 تا 36 ماه شایع تر است؛ از آنجایی که کودکان در سنین رشد هستند، بیش از سایرین درمعرض ابتلا به نرمی استخوان هستند. کودکانی که به انداز کافی ویتامین دی دریافت نمی کنند، برای مثال در مناطقی با تابش کم آفتاب زندگی می کنند، یا گیاهخوار هستند و یا شیر نمی خورند بیشتر در معرض کمبود ویتامین دی هستند؛ با این حال ریکتز یا نرمی استخوان درمواردی می تواند ارثی باشد.

ریکتز بیش تر در کودکان دچار سو تغذیه شایع است؛ ولی در بزرگسالان نیز دیده می شود. خمیدگی استخوان ها از علایم «کلاسیک» راشیتیسم است که در استخوان پاها و قفسهٔ سینه به وجود می آید. این نقص در جمجمه نیز ممکن است به وجود آید؛ در این صورت جمجمه حالت بیضی شکل خود را از دست می دهد. در صورت وخیم بودن راشیتیسم، خمیدگی در استخوان های بلند و ستون مهره ها نیز ظاهر می شود. این خمیدگی ها با درمان در سنین کوکی معالجه می شوند.

علائم شایع راشیتیسم چیست

• خواب آلودگی
• ضعف عضلات
• ضخامت مچ دست
• پای پرانتزی
• تاخیر در رشد
• تاخیر در راه رفتن کودک
• انحراف پاها به داخل
• تشنج
• اختلالات غدد پاراتیروئید
• کمبود منیزیم خون
• نارسایی کلیه

برخی از علائم بالینی در کودکان می تواند نشان از راشیتیسم یا نرمی استخوان باشد که شامل وزن کم نوزاد هنگام تولد، استخوان مچ دست و پای ضخیم، افزایش تعریق، نامتقارن بودن جمجمه و نرمی استخوان سر، فونتال قدامی بزرگ، رشد دندان های موقتی با تاخیر، سینه کبوتری، انحنای استخوان پا می باشند.

علت راشیتیسم چیست

نرمی استخوان یا راشیتیسم می تواند به علت کمبود ویتامین D، کلسیم و یا فسفر ایجاد شود و این کمبود ممکن است به علت های مختلفی رخ دهد که شامل:

• فرد به میزان کافی در معرض نور خورشید قرار نگیرد
• پردازش ویتامین دی طبیعی نباشد
• کلسیم یا فسفر به اندازه کافی در رژیم غذایی کودک یافت نشود

البته در برخی موارد نادر می تواند علت دیگری داشته باشد که باعث شود جذب ویتامین ها را تحت تاثیر قرار دهد. برخی از این علت ها شامل:

• مشکلات کلیوی
• یک اختلال ارثی با نام نرمی استخوان مقاوم به ویتامین D
• نارسایی مزمن کلیه
• دیالیز شدن کلیه
• بیماری روده کوچک
• اختلالات کبدی
• سرطان
• اختلالات کبدی یا بیماری لوزالمعده
• کادمیوم
• آلومینیوم

چه عواملی خطر راشیتیسم را افزایش می دهند؟

برخی عوامل می تواند خطر ابتلا به راشیتیسم را در کودکان افزایش دهد که در ادامه به برخی از آنها می پردازیم.پوست تیره یکی از عواملی است که می تواند خطر راشیتیسم را افزایش دهد، زیرا پوست تیره باعث می شود توانایی پوست را در تولید ویتامین D از نور خورشید را کاهش دهد.

محل زندگی افراد می تواند بسیار مهم باشد،کودکانی که در نقاط جغرافیایی که افتاب کمی دارد زندگی می کنند، بسیار بیشتر از سایر کودکان در خطر ابتلا به نرمی استخوان هستند.
کمبود ویتامین D در دوران بارداری می تواند خطر ابتلا راشیتیسم را در نوزاد متولد شده را بیشتر کند. همچنین نوزادانی که پیش از رسیدن به هفته 37 بارداری به دنیا آمده اند، دارای سطوح پایین تری از ویتامین دی هستند و می تواند خطر ابتلا به راشیتیسم را در این کودکان بیشتر کند.

مصرف انواع خاصی از داروهای ضد تشنج و داروهای ضد ویروسی که برای درمان عفونت های HIV مورد استفاده قرار می گیرند، توانایی بدن در جذب ویتامین D را کاهش می دهند.

همچنین تغذیه با شیر مادر تاثیری در جبران کمبود ویتامین D برای جلوگیری از نرمی استخوان ندارد و نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می شوند نیز باید قطره های ویتامین D را دریافت کنند.

راشیتیسم چگونه تشخیص داده می شود

پزشک برای تشخیص راشیتیسم یا نرمی استخوان، ابتدا سوابق پزشکی و همچنین تغذیه فرد را مورد بررسی قرار می دهد.اگر کودک مشکوک به نرمی استخوان باشد، علائم بیرونی شدیدی مانند تشنج یا تشنخ در عضلات در او دیده نشود، تجویز تصویر برداری با اشعه ایکس از ناحیه استخوان های بلند و دنده ها می کند.

اگر پزشک در تصویر برداری مواردی همچون پهن شدن یا شکل گیری غیر عادی استخوان، خم شدن مشهود استخوان ران، کاهش تراکم استخوانی، تسبیح راشیتیسم مشاهده کند آزمایشاتی را برای تشخیص دقیق انجام می دهد این آزمایشات شامل:

• سطح ویتامین D
• فسفات آلکالین
• هورمون پاراتیروئید
• الکترولیت
• عملکرد کلیه