شب کوری: علائم، علت، پیشگیری و درمان

شب کوری چیست

شب کوری کی اختلال بینایی است که با نام نکتالوپیا شناخته می شود.افرادی دچار اختلال شب کوری می شود علاوه بر اینکه دید ضعیفی در شب خواهند داشت با رفتن از محیطی روشن به محیطی کم نور زمان بیشتری نیاز دارند تا عمل تطابق دید انجام دهند و کنتاست دید هم کاهش زیادی خواهد داشت. این بیماری بیشتر در مردان دیده می شود و ممکن است نشانه ای برای بیماری های دیگر چشمی نیز باشد.

علت شب کوری چیست

از جمله عواملی که باعث شب کوری می شود می تواند کمبود رودوپسین یا رنگدانه ارغوانی اشاره کرد. رودوپسین در پشت چشم قرار دارد که به آن سلول های استوانه ای حساس به نور شبکیه می گویند.

گاهی این بیماری به دلیل التهاب رنگدانه ای شبکیه چشم که ارثی می باشد رخ می دهد. کمبود ویتامین آ ، بیماری های چشمی چون التهابات شبکیه و مشیمیه و همچنین آب سیاه از دیگر علت های بروز شب کوری می باشد.

شب کوری مادرزادی، با یا بدون نزدیک بینی: این مورد به گروهی از اختلالات ناهمگن ژنتیکی (جهش ژنتیکی) برمی گردد.نوعی از شب کوری مادرزادی (choroideremia) فقط روی جنس مذکر اثر می گذارد؛ جنس مؤنث حامل ژن های مربوطه است، اما نشانه های این بیماری را ندارد

سندرم آشر (Usher syndrome): این سندرم با کاهش شنوایی و رتینیت پیگمنتوزا شناخته می شود و ممکن است باعث شب کوری شود.

علائم شب کوری چیست

شب کوری در نتیجه نور کم برای برخی افراد اتفاق می افتد و می تواند برای بیمار، دید در تاریکی و شب دچار مشکل کند. برای تشخیص شب کوری برخی سوالات را از خود بپرسید ببینید آیا دچار شب کوری هستید یا خیر. در صورت مثبت بودن برخی از سوالات حتما به پزشک مراجعه کنید.

• آیا تشخیص چهره افراد در نور کم برایتان دشوار است؟
• آیا رانندگی در شب هنگام برایتان کاری بسیار سخت است؟
• آیا راه رفتن در خانه در نور کم برایتان کاری سخت و چالش برانگیز است؟
• آیا کنار آمدن با اتاق روشن بعد از بودن در اتاق تاریک زمان بر و چالشی است؟
• آیا دیدن اتاق تاریک و اجسام داخل آن بعد از بودن در اتاق روشن برایتان سخت و زمان بر است؟

برخی علائم در کنار علائم های اصلی شب کوری ممکن است اتفاق بیفتد. این علائم شامل سردرد، استفراغ، درد چشم، حالت تهوع، حساسیت زیاد چشم به نور، تاری دید، مشکل در نگاه کردن به اجسام و افراد در فاصله زیاد می باشد.

تشخیص و درمان شب کوری

پزشک برای تشخیص شب کوری در مورد سابقه پزشکی و دارویی تان سؤالاتی پرسیده و چشم شما را برای مشاهده علائم شب کوری مورد بررسی قرار می دهد. گاهی اوقات برای تشخیص دقیق تر ممکن است آزمایش خون نیز تجویز کند. در این آزمایش خون سطح گلوکز و میزان ویتامین آ فرد مورد بررسی قرار خواهد گرفت. بیماری شب کوری که در نتیجه نزدیک بینی، آب مروارید یا کمبود ویتامین آ به وجود بیاید کاملاً قابل درمان است. لنزهای اصلاحی مثل عینک یا لنزهای تماسی می تواند نزدیک بینی در طول روز و شب را تا حدود زیادی بهبود ببخشد. در صورتی که بعد از استفاده از لنزهای اصلاحی بازهم در دید شب مشکل داشتید، حتماً این موضوع را با پزشک مطرح کنید.

پیشگیری شب کوری

اگر شب کوری ناشی از مشکلات ژنتیکی یا کمبودی مادرزادی ای مثل سندرم آشر باشد، درمان نخواهد شد. اما با این حال با کنترل و نظارت بر سطح قند خون و مصرف رژیم غذایی متعادل می توانید تا حد زیادی از بروز شب کوری جلوگیری کنید. از غذاها و میوه های سرشار از آنتی اکسیدان، ویتامین و مواد معدنی استفاده کنید تا دچار آب مروارید نشوید. همچنین بهتر است غذاها و میوه هایی را انتخاب کنید که دارای مقدار زیادی ویتامین آ بوده و خطر بروز شب کوری در شما را تا حد زیادی کاهش می دهد. غذاها و میوه هایی که دارای رنگ نارنجی هستند معمولاً منبع بسیار خوبی برای تأمین ویتامین آ بدن شما هستند.

پیشگیری از آسیب ناشی از شب کوری

رانندگی در شب برای این بیماران خطرناک است، زیرا سرعت واکنش راننده هنگام رانندگی به دید او بستگی دارد. حتی دید طبیعی در شب بسیار محدودتر از روز است. رانندگان مسن در مقایسه با جوان ترها، هنگام رانندگی در شب دید کمتری دارند.بهترین راهِ محافظت از خودتان دربرابر آسیب های ناشی از شب کوری، اجتناب از رانندگی در شب است. سعی کنید صرفا در طول روز رانندگی کنید. کسانی که به شب کوری دچارند ممکن است حتی زیر نورهای مصنوعی هم با مشکل مواجه شوند.

اگر واجب است شب ها رانندگی کنید، نکاتی را برای ایمنی بیشتر رعایت کنید. مثلا با تمیز کردنِ شیشه ها و چراغ های جلوی خودرو، دید خود را افزایش بدهید؛ با سرعت کمتری رانندگی کنید تا در صورت بروز اتفاقات غیرمنتظره، بتوانید سریع تر واکنش نشان بدهید.

درمان شب کوری

عینک بزنید: استفاده از عینک دارای پوشش ضدبازتاب نور باعث رسیدن نور بیشتری به چشم شده و دید شبانه را بهتر می کند. اگر کمی نزدیک بین هستید و نیازی به زدن عینک به طور دائم ندارید، لااقل بعد از غروب آفتاب از آن استفاده کنید. از نور زرد استفاده کنید. بعد از ۶۰ سالگی، بسیاری از مردم در نور زرد (چراغ معمولی) بهتر از نور چراغ های فلورسنت می بینند.

چراغ کافی روشن کنید: اگر پزشک جدا شدن شبکیه را در چشم شما تشخیص داده است، به نور کافی، مخصوصاً هنگام مطالعه، نیاز دارید. در مراحل اولیه بیماری، قرار دادن یک لامپ هالوژن در پشت سر، از روی شانه نور مناسبی را فراهم می کند.

خوب بخورید: شواهد نشان داده است که مواد مغذی کافی به کنترل گرفتاری هایی که باعث شب کوری می شوند کمک می کند. مهم ترین این مواد عبارتند از ویتامین های C,A و E، روی، و بتا کاروتن،که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.

اگر برنامهٔ غذائی شما شامل غلات سبوس نگرفته، میوه، و سبزیجات است، بدنتان مواد کافی دریافت می کند. در غیر این صورت خوردن روزانهٔ کپسول مولتی ویتامین شاید لازم است.

شب رانندگی نکنید: رانندگی بعد از غروب آفتاب، مخصوصاً وقتی نور چراغ اتومبیل های روبه رو چشم را می آزارد، کار دشواری است. در مسیرهائی رانندگی کنید که نور چراغ های مقابل در خارج از دید مستقیم شما قرار گیرند.

عینک آفتابی بزنید: در جاده ها، دو کیلومتر قبل از رسیدن به تونل، عینک آفتابی بزنید تا چشمتان راحت تر به تاریکی داخل تونل عادت کند. به محض ورود به تونل، عینک را بردارید.