درمان گیاهی سندرم روده تحریک پذیر
افرادی که مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستند ممکن است برخی علائم را بتوانند با درمان گیاهی کاهش دهند.برخی گیاهان دارویی ادعاهای زیادی برای رفع علائم سندرم روده تحریک پذیر دارند و در حال حاضر روی برخی از آنها تحقیقاتی در حال انجام است.اگر به دنبال درمان گیاهی برای سندرم روده تحریک پذیر هستید می توانید از برخی گیاهان برای کاهش علائم به همراه داروهای تجویزی توسط پزشک استفاده کنید. اما توجه داشته باشید که اگر می خواهید از داروهای گیاهی برای کاهش علائم استفاده کنید حتما با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید برای شرایط بیماری شما مناسب است.
- گیاه دارویی برای روده تحریک پذیر
- درمان گیاهی روده تحریک پذیر با یبوست غالب
- درمان گیاهی روده تحریک پذیر با اسهال غالب
- زردچوبه برای روده تحریک پذیر
- عوامل تشدید کننده روده تحریک پذیر
- درمان خانگی روده تحریک پذیر
سندرم روده تحریک پذیر یا IBS بر روی سیستم گوارشی تاثیر می گذارد و این به علت ارتباط نادرست بین مغز و روده است و می تواند علائمی شامل درد شکم، نفخ، یبوست و اسهال یا هر دو را به همراه داشته باشد. سندرم روده تحریک پذیر بر سه نوع همراه با یبوست، همراه با اسهال و یا با عادات روده مختلف می باشد.
سندرم روده تحریک پذیر می تواند باعث ناراحتی و درد خفیف تا شدید شود که این می تواند در بسیاری از رفتار ها و زندگی روزمره افراد تاثیر بگذارد. علائم این بیماری غیر قابل پیش بینی است و باعث شود فعالیت های شخصی را مختل کرده و پتانسیل فردی را محدود کند.
سندرم روده تحریک پذیر به چهار دسته تقسیم می شوند که شامل سندرم روده تحریک پذیر با یبوست IBS-C، سندرم روده تحریک پذیر با اسهال IBS-D، سندرم روده تحریک پذیر با یبوست و اسهال، IBS-U سندرم روده تحریک پذیر با علائم خاص می باشد. علائم این دسته افراد با داروهای مختلف کنترل می شود، اما برخی افراد در کنار داروهای درمانی، تمایل دارند از داروهای گیاهی ، دمنوش های گیاهی نیز استفاده کنند. برخی گیاهان دارویی می توانند به کاهش علائم کمک کنند.
گیاه دارویی برای سندرم روده تحریک پذیر
برخی از گیاهان دارویی می توانند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کنند و علاوه بر کاهش علائم خواص های دیگری نیز برای بدن خواهند داشت. گیاهانی همچون نعناع فلفلی، ریشه زنجبیل، آلوئه ورا، رازیانه، بابونه، گزنه از جمله گیاهانی هستند که نتایج مثبتی برای کاهش علائم این بیماری داشته اند، البته نیاز به تحقیقات بیشتری بر روی این گیاهان می باشد.
نعناع فلفلی
نعناع در تمام کشور های دنیا به عنوان یک سبزی معطر و خوراکی و همچنین برای کاهش علائم نفخ از آن استفاده می کنند. نعناع فلفلی حاوی ماده ای به نام منتول است که اثر ضد اسپاسم، تونیک گوارشی و پیشگیری کننده از استفراغ، نفخ و شل کننده عروق خونی است.
نعناع فلفلی دارای خواص زیادی برای مشکلات گوارشی دارد و می تواند باعث تقویت هاضمه، کاهش نفخ، رفع ناراحتی های گوارشی شود. این گیاه می تواند باعث کاهش علائم نفخ، گاز و یبوست در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر شود.
امروزه اثرات مصرف آن در پیشگیری و معالجه سندرم روده تحریک پذیر اثبات شده است و برخی از متخصصان روغن نعناع را برای کاهش علائم روده تحریک پذیر تجویز می کنند.
دمنوش نعناع فلفلی یک نوشیدنی ضد نفخ و ضد اسپاسم است و ماده منتول موجود در آن می تواند به عنوان یک آرامبخش و شل کننده عضلات اثر کند.
نعناع فلفلی یکی از اولین گیاهانی است که برای درمان سندرم روده تحریک پذیر تایید شده است. این گیاه باعث شل شدن عضلات روده برای بهبود تحرک می شود. مطالعات نشان می دهد که این گیاه موثر تر از داروهای ضد اسپاسم است.
زنجبیل
زنجبیل یک گیاه ریشه ای دارویی است که ممکن است به کاهش گاز و نفخ کمک کند. ماده فعال جینجرول دارای خواص ضد باکتریایی، ضد استفراغ و آرام بخش است که ممکن است درد را کاهش داده و عملکرد روده را بهبود بخشد. با این حال هیچ توضیح علمی برای چگونگی بهبود علائم سندرم روده تحریک پذیر وجود ندارد و نیاز به تحقیقات بیشتری است.
زنجبیل به دلیل خاصیت ضد التهابی و همچنین آنتی اکسیدان های زیادی که دارد می تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کند. از گذشته از زنجبیل برای رفع مشکلات گوارشی، تهوع، کم اشتهایی و التهاب استفاده می شده است.
امروزه با تحقیقات کمی که درباره تاثیر زنجبیل بر روی افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر شده است مشخص شده است که این گیاه دارویی می تواند به کاهش گرفتگی روده، جلوگیری از سوء هاضمه و کاهش نفخ و گاز معده موثر باشد.
آلوئه ورا
این گیاه برای کاهش علائم اسهال و یبوست مفید است و ممکن است خواص ضد التهابی آلوئه ورا باعث کاهش التهاب در روده می شود. شواهد علمی متفاوتی وجود دارد که آیا آلوئه ورا می تواند موثر باشد یا خیر. به همین خاطر از این گیاه برای درمان مکمل استفاده می شود.
رازیانه
رازیانه به دلیل خواص شل کنندگی ماهیچه های و ضد نفخی که دارد می تواند برای افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر مفید باشد. البته تحقیقات بیشتری نیاز است که مشخص شود آیا دمنوش رازیانه می تواند به تسکین علائم کمک کند یا خیر. البته رازیانه برای برخی افراد از جمله زنان باردار منع مصرف دارد و یا با برخی دارها تداخل دارویی دارد. این گیاه را می توانید به صورت دمنوش مصرف کنید و طریقه مصرف رازیانه برای نفخ معده را در این بخش بخوانید
گیاه گزنه
گیاه گزنه حاوی آنتی اکسیدان های زیادی است و همچنین یک گیاه ضد التهاب است که می تواند به رفع مشکلات گوارشی مانند سندرم روده تحریک پذیر، یبوست، اسهال و ناراحتی معده کمک کند.
گیاه آویشن
گیاه آویشن یکی از درمان های ایده آل برای کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر است و می تواند برای درمان بیشتر علائم مفید باشد. این گیاه خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی زیادی دارد و برای تقیوت سیستم ایمنی بدن نیز مفید است. آویشن شیرازی یکی از خانواده این گیاه است که خواص ضد نفخ دارد و همچنین به کاهش علائمی چون درد شکمی و نفخ، اسهال، یبوست کمک می کند.
گل ختمی
گل ختمی برای دستگاه گوارش مفید است و می تواند به کاهش علائم گوارشی کمک کند.این گیاه دارای خواص ضد التهابی و تسکین بخش دستگاه گوارش است و می تواند به درمان مشکلات روده ای و معده، مانند درد شکم، ورم معده، سندرم روده تحریک پذیر و اسهال کمک کند.
بابونه
بابونه گیاهی است با خواص ضد التهاب و ضد استرس که به عنوان دمنوش گیاهی محبوب شناخته می شود. برخی افراد بر این باور هستند که این دمنوش برای آرامش و استرس مفید است و این می تواند به تسکین ناراحتی های معده مناسب باشد. افرادی که مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستند می توانند با نوشیدن این دمنوش علائم گوارشی خود را که منشا استرس دارد را کاهش دهند.
بادرنجبویه
گیاه بادرنجبویه دارای خواص ضد التهابی و ضد اضطراب دارد و می تواند تاثیر زیادی برای استرس، اضطراب، بهبود عملکرد گوارشی داشته باشد. این گیاه برای نفخ، معده، رفلاکس معده، نفخ روده مفید است و همچنین با کاهش استرس و اضطراب می تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کند.
گیاه گلپر
گپر یکی از موثرترین گیاهان دارویی برای درمان فوری نفخ معده است و با مصرف دمنوش گلپر می توانید علائمی چون درد شکمی و نفخ را کنترل کنید. این دمنوش خاصیت تقویت معده را دارد و می تواند به هضم غذا کمک کند. اگر از ناراحتی های معده یا تنبلی معده رنج می برید این دمنوش می تواند برای شما مفید باشد.برای استفاده از این گیاه می توانید از دمنوش گلپر استفاده کنید که در این بخش طرز تهیه دمنوش گلپر برای نفخ آورده شده است.
درمان گیاهی سندرم روده تحریک پذیر با یبوست غالب
برخی گیاهان دارویی می توانند برای علائم سندرم روده تحریک پذیر غالب یبوست مفید باشند و علائم را کاهش دهند. این گیاهان می توانند به کاهش علائم یبوست، سوزش سر دل ، ناراحتی های خفیف معده کمک کنند و همچنین باعث تحریک حرکت روده شوند.
ملین های گیاهی
ملین های گیاهی حاوی آنتراکینون مانند کاسکرا، ریواس و فرانگولا می توانند برای تحریک حرکت روده مناسب باشند.
نارون لغزنده
نارون لغزنده که به شکل پودر مورد استفاده قرار می گیرد و برای سوزش سر دل، ناراحتی های خفیف معده در طب سنتی استفاده می شود. این گیاه می تواند به درمان یبوست در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر مفید باشد.
تریفالا
یکی دیگر از درمان های گیاهی برای سندرم روده تحریک پذیر است که از میوه درخت آمالکی تهیه می شود و برای درمان یبوست، درد شکم و نفخ مفید است.
آلوئه ورا
آلوئه ورا یکی از گیاهانی است که برای درمان IBS مفید است. برخی از مطالعات نشان می دهد که این گیاه برای درمان یبوست موثر است، اما هنوز تحقیقات بیشتری نیاز است.آلوئه ورا می تواند باعث افت قند خون (هیپوگلیسمی) شود و باید در افرادی که داروهای دیابت مصرف می کنند با احتیاط مصرف شود.
انیسون
انیسون در طب سنتی برای درمان بسیاری از بیماری ها و مشکلات سلامتی مورد استفاده قرار می گیرد. انیسون را می توانید به صورت دمنوش برای کمک به علائم گوارشی استفاده کنید و می تواند به آرام شدن معده و تنظیم هضم غذا کمک کند. انیسون باعث شل شدن عضلات می شود و برای درمان یبوست می تواند گزینه مناسبی باشد.
انیسون همچنین دارای خواض ضد درد و ضد التهابی است و می تواند علائم سندرم روده تحریک پذیر را کاهش دهد. برای تهیه دمنوش انیسون 1 قاشق غذا خوری دانه انیسون را در هاون کوبیده و سپس به 2 فنجان آب جوش اضافه کنید. سپس صبر کنید به مدت 5 دقیقه تا دم بکشد و سپس بنوشید.
افرادی که به کرفس، زیره، گشنیز، شوید و رازیانه حساسیت دارند نباید از انیسون استفاده کنند. همچنین انیسون باعث کاهش فشار خون مرتبطاست. بنابراین اگر بیماری خاصی دارید بهتر است قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید. انیسون مانند استروژن عمل می کند و هر کسی که سابقه بیماری حساس به هورمون مانند سرطان رحم، سرطان سینه دارند نباید از انیسون استفاده کنند.
درمان گیاهی سندرم روده تحریک پذیر با اسهال غالب
برخی گیاهان می توانند برای درمان علائم اسهال در افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر مفید باشد و تصور می رود که به کاهش اسپاسم در روده نیز کمک کنند.
بابونه
بابونه یک گیاه بسیار مفید برای کاهش التهاب و اسپاسم روده است و آن را به شکل دمنوش یا کپسول مصرف می کنند. این گیاه دارویی می تواند به کاهش اسپاسم روده کمک کند و باعث بهبود علائم گوارشی شود. همچنین بابونه خواص ضد اضطرابی دارد و برای کاهش علائم اضطراب و استرس بسیار مفید است.
دمنوش برگ توت
دمنوش برگ توت، بخصوص توت سیاه، تمشک حاوی تانن است که می تواند به کاهش التهاب کمک کند و می تواند به سرعت علائم اسهال را کاهش دهد.
ایبروگاست
ایبروگاست یک داروی گیاهی است که از ترکیب برخی گیاهان تهیه می شود که به صورت شربت یا قطره در داروخانه ها موجود است. این داروی گیاهی برای درمان مشکلات معده تجویز می شود و برای کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر مورد استفاده قرار می گیرد.
ایبروگاست حاوی نه ماده گیاهی است که از گیاهان شیرین تلخ، ریشه گلپر، گل بابونه، میوه های همیشه سبز، خار مریم، شیرین بیان، برگ بادرنجبویه و نعناع فلفلی گرفته می شود تهیه می شود. این داروی گیاهی باعث بهبود سلامت دستگاه گوارش می شود و همچنین باعث کاهش اسپاسم روده می شود. همچنین ایبروگاست ممکن است تولید صفرا و افزایش تحرک روده را افزایش دهد.
بذر کتان
بذر کتان سرشار از فیبر، اسید های چرب ضروری و امگا 3 است که می تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر با اسهال غالب کمک کند.سعی کنید این گیاه را در رژیم غذایی خود قرار دهید که علاوه بر کاهش علائم به تقویت سیستم ایمنی و گوارشی شما کمک کند.
زردچوبه برای سندرم روده تحریک پذیر
زردچوبه یک گیاه پرمصرف در آشپزخانه می باشد و به علت خواص ضد التهابی که دارد در طب سنتی بسیار مورد استفاده قرار می گیرد. استفاده طولانی مدت زردچوبه در طب سنتی از جمله درمان مشکلات روده و شرایط التهابی است.زردچوبه دارای اثر ضد التهاب، آنتی اکسیدانیو ضد اسپاسمولیتیک است و از نظر تئوری ممکن است به درمان التهاب و علائم حرکت روده در سندرم روده تحریک پذیر کمک کند. همچنین محققان بر این باور هستند که می تواند شرایط افسردگی و اضطراب را بهبود بخشد که هر دو می توانند از طریق رابطه مغز و روده بر سندرم روده تحریک پذیر تاثیر بگذارند. اثر درمانی زردچوبه بیشتر مربوط به کورکومین است که البته سایر مواد فعال در زردچوبه نیز ممکن است مفید باشند.
برخی مطالعات تاثیر مثبت مکمل کورکومین را بر علائم سندرم روده تحریک پذیر نشان داده است. زردچوبه به عنوان یک مکمل می تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر را کاهش دهد. می توانید از زردچوبه در غذاهای خود استفاده کنید، اما مصرف بیش از حد آن می تواند عوارض جانبی داشته باشد. همچنین افرادی که داروهای خاصی ماند داروی رقیق کننده خون یا داروهای دیابت مصرف می کنند ممکن است زردچوبه با این داروها تداخل داشته باشد. پس حتما اگر بیماری خاصی دارید با پزشک خود درباره مصرف زردچوبه مشورت کنید.
عوامل تشدید کننده سندرم روده تحریک پذیر
برخی از غذاها و میوه ها هستند که می توانند باعث تشدید کردن علائم شوند که شامل مرکبات، گندم، لبنیات، انواع لوبیا، کلم و نوشیدنی های حاوی کربنات می باشند. البته توجه داشته باشید که این مورد برای همه افراد یکسان نمی باشد، پس سعی کنید یک دفترچه یادداشت داشته باشید و مواردی را که باعث تشدید شدن علائم می شوند را یادداشت کنید و از برنامه غذایی خود حذف کنید.
استرس زیاد می تواند علائم شما را بدتر کند و اگر مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر هستید، حتما باید از استرس دوری کنید، زیرا استرس می تواند علائم درد گوارشی، نفخ و اسهال را تشدید کنند.
زنانی که مبتلا به بیماری سندرم روده تحریک پذیر هستند علائم بیشتری در دوره های پریودی خود دارند که این به علت تغییرات هورمونی آنها می باشد.
درمان خانگی سندرم روده تحریک پذیر
علاوه بر داروها و گیاهان دارویی برخی درمان های خانگی نیز می تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک زیادی کنند. که در ادامه به برخی از آنها اشاره می کنیم.
رژیم غذایی فود مپ پایین
رژیم غذایی فود مپ پایین می تواند به تسکین علائم سندرم روده تحریک پذیر در خانه کمک زیادی کند. رژیم غذایی فود مپ حاوی ترکیباتی قابل تخمیر، دی ساکارید ها، پلی ال ها هستند که در روده به سختی جذب می شوند. این مواد غذایی فودمپ بالا شامل:
- محصولات لبنی مانند شیر، ماست، بستنی و پنیر
- سبزیجات مانند پیاز، سیر، کلم بروکلی و قارچ
- شیرین کننده ها مانند عسل، سوربیتول
- گندم مانند نان، غلات، پاستا
- میوه هایی مانند هلو، سیب، گلابی، زردالو و گیلاس
بهترین کار این است که رژیم غذایی خود را به دو مرحله تقسیم کنید در مرحله اول غذاهایی با فودمپ بالا را به مدت دو هفته حذف کنید. سپس غذاها به آرامی مجددا یکی یکی به رژیم غذایی خود اضافه کنید. اگر در هنگام مصرف مجدد غذاهای خاصی نسبت به آن واکنش نشان دادید باید از مصرف آن اجتناب کنید. بهترین کار این است که با یک متخصص تغذیه مشورت کنید این به شما کمک می کند تا تغذیه کامل را دریافت کنید.
فیبر را کاهش یا افزایش دهید
فیبر به پاکسازی روده ها و بهبود برخی علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک می کند. فیبر را می توان از غلات کامل، میوه ها، سبزیجات و لوبیا دریافت کرد.همچنین می توان فیبر را از مکمل ها دریافت کنید.
اما برخی از بیماران ممکن است از رژیم غذایی کم فیبر برای کاهش گرفتگی و درد شکم پیروی کنند. غذاهای پر فیبر همچنین حاوی مقدار زیادی فودمپ هستند که می تواند به برخی از علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کند. بهترین کار این است که به آرامی فیبر را در رژیم غذایی خود در یک دوره چند هفته ای افزایش دهید و هرگونه تغییر در علائم را مشاهده کنید.
پروبیتویک ها و پری بیوتیک ها
پروبیوتیک ها باکتری های خوب هستند که برای سلامت دستگاه گوارش لازم است . پروبیوتیک ها را می توانید از مکمل ها یا در غذاهایی مانند ماست دریافت کنید. با بهبود سلامت روده پروبیوتیک ها ممکن است علائم سندرم روده تحریک پذیر را بهبود بخشند.
پری بیوتیک ها اساسا غذاهای باکتری های خوب که در روده وجود دارند هستند. افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر سطوح پایینی از بیفیدوباکتری دارند و پری بیوتیک ها سطح این باکتری را به حد طبیعی می رساند. پری بیوتیک ها به طور طبیعی در بسیاری از غذا ها جو، غلات کامل، موز، کنگر فرنگی، مارچوبه و پیاز یافت می شود.
کاهش استرس
وقت گذاشتن برای استراحت در خانه می تواند یک درمان فوق العاده برای سندرم روده تحریک پذیر باشد، زیرا استرس می تواند نقش مهمی در علائم سندرم روده تحریک پذیر باشد. تکنیک های آرام سازی که می تواند به کاهش علائم کمک کند را بیابید و انجام دهید. تنفس عمیق، تصویر سازی مثبت، آرام سازی عضلانی از جمله روش های کاهش استرس است.
ورزش کنید
ورزش می تواند به کاهش علائم سندرم روده تحریک پذیر کمک کند. اندورفین ها هنگام ورزش آزا می شوند و می وانند به عنوان یک مسکن طبیعی عمل کرده و به بهبود درد شکم کمک کنند. همچنین نشان داده شده ورزش منظم می تواند میزان افسردگیو اضطراب را کاهش دهد.