عوامل موثر در رشد قد نوجوانان و کودکان
قد کودکان و نوجوانان در سن رشد برای پدران و مادران بسیار مهم می باشد.عوامل زیادی در قد کودکان تاثیر گذار هستند.یکی از مهمترین عامل قد در کودکان و نوجوانان ژنتیک می باشد.به این معنی است که پدر و مادری که قد بلند داشته باشند قطعا فرزندشان قد بلند می شود و پدر و مادری قد کوتاه فرزندی کوتاه قد زاده می شود.البته شرایط دیگری از جمله بیماری ها روی افت رشد و کوتاهی قد تاثیر گذار هستند.در ادامه با عوامل موثر در رشد قد نوجوانان و کودکان می پردازیم.
- رشد قد در کودکان و نوجوانان
- عوامل موثر در رشد قد کودکان
- فرمول رشد قد کودکان
- بیماری های موثر در رشد کودک
رشد قد در کودکان و نوجوانان
رشد قد در کودکان در سنین رشد برای والدین بسیار مهم می باشد و ژنتیک یکی از عامل های رشد قد در کودکان می باشد.عوامل دیگری همچون بیماری کلیوی ، کبدی، دیابت و نقص های ژنتیکی می تواند در کوتاهی و عدم رشد قد کودکان باشد.سوء تغذیه در کودکان یکی از عامل های مهم در رشد کودک می باشد. اگر کودکی تغذیه مناسبی نداشته باشد باعث می شود مواد مغذی برای رشد استخوان به بدن نرسد و باعث کوتاهی قد در کودکان شود.
رشد قد تا چه سنی است : رشد قد از زمان تولد نوزاد شروع می شود و تا سنین 18 الی 20 سالگی ادامه پیدا می کند.در صورت عدم رشد مناسب در این سنین می بایست به پزشک مراجعه شود.
اوج رشد قد در چه سنی است: سرعت رشد قد دختران در 9 سالگی و سرعت رشد قد در پسران در 11 سالگی افزایش قابل توجهی می یابد. این رشد سریع در دختران و پسران 4 تا 6 سال ادامه دارد، اما در سن 18 تا 20 سالگی تنها 2 تا 3 سانتی متر به قد اضافه می شود.
رشد قد در پسران تا چه سنی ادامه دارد : رشد قد در پسران از بدو تولد آغاز می شود و تا قبل از سن 20 سالگی ادامه پیدا می کند. اوج سرعت رشد نیز از 11 سالگی شروع می شود و به مدت 4 سال ادامه دارد.
صفحات رشد در چه سنی بسته می شوند: استخوان سازی تا سن 18 سالگی صورت می گیرد و صفحات استخوانی در سنین 21 تا 25 سالگی به هم متصل می شوند.زمان افزایش قد در پسران طولانی تر از دخترا می باشد.
بعد از پریود چقدر قد رشد می کند: دختران در شروع قاعدگی یک جهش رشد خواهند داشت و بعد از آن سرعت رشد کم تر می شود.
عوامل موثر در رشد قد کودکان
ژنتیک ، بیماری ها ، سوء تغذیه از عوامل مهم در رشد قد کودکان و نوجوانان می باشد. در عامل ژنتیک اگر پدر و مادری قد بلند باشد قطعا فرزندی قد بلند خواهند داشت.البته می تواند به دلیل عوامل های دیگر همچون سوء تغذیه و بیماری این مورد عکس باشد.
با استفاده از جدول قد پدر و مادر یک نوزاد ، قد نهایی کودک را حدس بزنیم. با استفاده از جدول قدی می تواند گفت که کودک در کدام صدک قدی قرار دارد. برای رشد قد کودک می توان به پزشک مراجعه کرد تا بتواند تشخیص دهد که عدم رشد قد کودک به دلیل بیماری است یا خیر.
اهمیت اصلی توجه به قدکودکان و نوجوانان، تشخیص بیماری هایی است که می تواند رشد کودک را مختل کند و بررسی منحنی رشد کودکان در این باره اهمیتی بیش از میزان مقطعی قد آنان دارد. شرایط کودکی که به موازات صدک پنجم رشد می کند و شیب منحنی او نسبت به منحنی نرمال خوب است، اگرچه کوتاه قد است، ولی نگران کننده نیست و شرایط کودکی که چند سانتی متر از او بلندتر است و به مدت مثلا شش ماه هیچ رشد قدی نداشته، بیشتر نگران کننده است.
فرمول رشد قد بر اساس قد پدر و مادر
فرمولی ساده وجود دارد که می توان به وسیله آن قد نسبی کودک را بر اساس قد پدر و مادر تشخیص دهید.این فرمول را اکثر متخصصان انجام می دهند.
فرمولی با نتیجه ی تقریبی در رابطه با تخمین قد وجود دارد که : قد پدر + قد مادر تقسیم بر ۲ .حال عدد به دست آمده را در دختران منهای ۶ و در پسران به اضافه ۶ می کنیم. برای مثال قد پدری ۱۸۴ و مادری ۱۷۰ می باشد.عدد به دست آمده تقریبی می باشد.
۱۸۴+۱۷۰=۳۵۴
۲/۳۵۴=۱۷۷
دختر این خانواده: ۱۷۱
پسر این خانواده: ۱۸۳
بیماری های موثر در رشد کودک
بیماری هایی هستند که می تواند بر روی رشد کودک تاثیر گذار باشد. این بیماری ها باعث می شود استخوان ها به خوبی رشد نکنند و کودک قد کوتاهی داشته باشد.
- بیماریهای کلیوی
- بیماری های کبدی
- بیماری دیابت
- سوءتغذیه شدید
- نواقص ژنتیکی
- کم کاری تیروئید
- راشیتیسم
- بیماری ترنر موجب کوتاهی قد می شوند.
بیماری های کلیوی و کبدی، دیابت، سوء تغذیه شدید و انواع نقایص ژنتیک موجب افت رشد و کوتاهی قد می شود. درمان این بیماران باعث برگشت رشد آنان به حالت طبیعی می شود. بیماری های دیگری نیز هستند که گاه با وجود کوتاهی قد مورد توجه قرار می گیرند و مداوا می شوند.
کم کاری تیروئید
کوتاهی قد از نشانه های مهم کم کاری تیروئید است که در کنار علامت هایی مثل خواب آلودگی، خستگی مفرط، پف آلود بودن و کند ذهنی می تواند توجه والدین و پزشکان را به وجود این بیماری معطوف سازد. آنچه اهمیت دارد این است که تشخیص به موقع و درمان این بیماری اگر قبل از بسته شدن صفحه رشد استخوانی صورت گیرد، باعث برگشت قد به حالت نرمال می شود. درمان این بیماری با مصرف قرص های لووتیروکسین ممکن است.
راشیتیسم
زندگی شهری بسیاری از کودکان را از تابش نور خورشید محروم کرده است و به این ترتیب، بیماری راشیتیسم کماکان تهدیدی برای کودکان محسوب می شود. علامت های دیگر این بیماری علاوه بر کندی رشد، قوسی شدن پاها و برجسته شدن کناره های استخوان جناغ است. درمان به موقع راشیتیسم به هر دلیل چندان سخت نیست و می توان با مصرف کلسیم و ویتامین D از عوارض بیماری مثل کوتاهی قد جلوگیری کرد.
بیماری ترنر
این بیماری کروموزومی بر اثر کمبود یک کروموزوم ایکس در دختران ایجاد می شود. از دیگر علائم این سندروم وجود پره در دو طرف گردن، پاهای قوس دار و تاخیر در بلوغ است. به طور معمول این دختران در سنین ۱۴ تا ۱۶ سالگی به خاطر ظاهر نشدن علائم بلوغ نزد پزشک می روند. این کودکان چون بلوغ دیرتری دارند تا سنین بالاتر به درمان با هورمون رشد جواب می دهند.