بهترین روش گرفتن نبض چیست

1. سرعت نبض
2. محل نبض اپیکال
3. تعداد نبض نرمال چقدر است
4. محل گرفتن نبض دست، پا
5. محاسبه ضربان نبض
6. نکات مهم در  زمان گرفتن نبض
7. علل ضربان نبض غیرطبیعی

سرعت نبض

قلب یک عضله است و سرعت نبض معیاری از شمار دفعات انقباض و انبساط های قلب در دقیقه است.سرعت ضربان قلب و سرعت نبض در اغلب افراد مشابه است. البته سرعت ضربان قلب و سرعت نبض از لحاظ فنی متفاوتند، زیرا ضربان قلب سرعت انقباض های قلب را اندازه می گیرد، در حالیکه سرعت نبض سرعت افزایش فشار خون در سراسر بدن هنگام ضربان قلب را اندازه می گیرد.

در افرادی مبتلا به برخی از عوارض قلبی که به ناتوانی قلب در پمپ کردن کارآمد قلب در هر انقباض می انجامند، سرعت نبض ممکت است پایین تر از سرعت ضربان قلب باشد؛ اما چنین مواردی استثنا هستند.

محل نبض اپیکال

نبض اپیکال یکی از انواع نبض های بدن استکه برای تشخیص آن بیماری می بایست به سمت پهلوی چپ خود دراز بکشند.زمانی که دستگاه الکتروکاردیوگرام در دسترس نباشد،برای تشخیص سلامت قلب از نبض اپیکال استفاده می شود. این روش دقیق و غیر تهاجمی ترین شیوه چک آپ سلامت قلب می باشد.

این ضربان قلب شامل دو صدای مجزای قلب می شود که اغلب لاب داب نامیده می شوند، و هر لاب داب معادل یک ضربان قلب است. سرعت طبیعی نبض آپیکال در بزرگسالان 60 تا 100 ضربه است.

تعداد نبض نرمال چقدر است

در افراد بر اساس سن و وضعیت بالینی،بیماری های قلبی، ایستاده یا نشسته،دمای هوا ضربان قلب مختلف است.به طوری که سرعت ضربان قلب افراد بالغ در زمان استراحت کردن 60 تا 100 ضربان در دقیقه است.همچنین این نکته را توجه کنید که در زنان، کودکان و مردان سرعت ضربان قلب متفاوت است.میانگین سرعت ضربان قلب در حال استراحت در زنان در میانه 70 تا 80 قرار دارد، اما در مردان حدود 70 است. علت این تفاوت عمدتا به قوی تر بودن عضله قلب در مردان مربوط است.

• نوزاد یا شیر خوار تا 5 ماه بین 120 تا 180 نبض در دقیقه
• شیر خوار سنین 6 تا 11 ماه بین 105 تا 165 نبض در دقیقه
• شیرخوار سنین 1-2 سال بین 90 تا 150 نبض در دقیقه
• کودک 3 -4 سال بین 80 تا 140 نبض در دقیقه
• کودک 5-7 سال بین 80 تا 120 نبض در دقیقه
• کودک 8-11 سال بین 70 تا 110 نبض در دقیقه
• فرد بالغ بالای 12 سال 60 تا 100 نبض در دقیقه

طبقه بندی ضربان نبض در بالغین به صورت نبض آرام، طبیعی ،تند،سریع و فوق العاده سریع تقسیم می شود:

• نبض آرام یا پایین تر از طبیعی 60 یا کمتر از 60 در دقیقه
• طبیعی بین 60 تا 80 نبض در دقیقه
• طبیعی و کمی بالا 80 تا 100 نبض در دقیقه
• تند 100 تا 120 نبض در دقیقه
• سریع 120 تا 140 نبض در دقیقه
• بسیار سریع 140 و بالاتر نبض در دقیقه

به طور کلی، در افرادی مانند ورزشکاران که آمادگی قلبی- عروقی خوبی دارند، سرعت ضربان قلب در زمان استراحت پایین تر است، و گاهی به 40 ضربان در دقیقه یا کمتر می رسد.

محل گرفتن نبض دست، پا

رایج ترین دو شریانی که برای گرفتن نبض به کار می روند، شریان رادیال در طرف درونی مچ در نزدیکی کناره شست دست، و شریان کاروتید در گردن در میان نای و عضله گردن.

نبض را می توان با گذاشتن انگشت روی شریان رانی در کشاله ران اندازه گرفت، و اغلب برای آزمایش های کاتتریزاسیون قلب برای مثال در آنژیوگرافی قلب از این محل استفاده می شود؛ و نبض های پشت پایی (pedal pulse) در پاها برای بررسی جریان خون در اندام های تحتانی به کار می روند.

به گفته کارشناسان گذاشتن انگشت بر روی این شریان ها و شمردن ضربان ها در 60 ثانیه دقیق ترین اندازه گیری را به دست خواهد داد. همچنین می توانید ضربان های نبض را برای 15 ثانیه بشمارید و عدد به دست آمده را در چهار ضرب کنید، یا برای 10 ثانیه این کار را انجام دهید و عدد به دست آمده را شش ضرب کنید، اما اغلب کارشناسان شمردن برای 60 ثانیه کامل در صورت امکان را توصیه می کنند.

 نبض رادیال: که در قسمت داخلی مچ دست (پایین انگشت شست و روی استخوان رادیوس قرار دارد).

 نبض کاروتید که در روی گردن و در فرورفتگی کنار سیب آدم می باشد.

 در جاهای دیگر از جمله کشاله ران، مچ پا، آرنج (براکیال)، گیجگاهی (تمپورال) می توان نبض را لمس نمود.

محاسبه ضربان نبض

برای محاسبه ضربان قلب بر اساس فرمول باید ابتدا به کمک یک ساعت اندازه بگیرید.ابتدا باید ببینید قلب در یک دقیقه چند بار می زند.سپس بر اساس فرمول محاسبه انجام دهید و ضربان نبض را مشخص کنید.

ابتدا با کمک یک ساعت اندازه گیری کنید که در یک دقیقه چند بار قلب شما می زند. ماکزیمم ضربان قلب خود را با کاهش سن خود از عدد ۲۲۰ مشخص کنید. سپس ضربان قلب خود در حالت استراحت را که اندازه گرفته بودید از این عدد کم کنید. بهتر است ضربان قلب در حالت استراحت را اول صبح که از خواب بیدار می شوید اندازه بگیرید.

این عدد را در میزان درصدی از ماکزیمم ضربان قلب که می خواهید با آن ورزش کنید، ضرب کنید. معمولا افراد با ۶۰ درصد تا ۸۵ درصد ماکزیمم ضربان قلب ورزش می کنند تا بتوانند آمادگی جسمانی خوبی پیدا کنند. سپس دوباره میزان ضربان قلب خود را در حالت استراحت به این عدد اضافه کنید.

برای مثال اگر میزان ضربان قلب در حالت استراحت را برای یک شخص ۲۷ ساله، ۷۰ ضربه در دقیقه در نظر بگیریم باید ضربان قلب مناسب در زمان ورزش را بدین شکل حساب کنیم:

۱۹۳= ۲۷- ۲۲۰

۱۲۳ = ۷۰ -۱۹۳

۸۶ = ۷۰% * ۱۲۳

۱۵۶= ۷۰ + ۸۶

در نظر داشته باشید که این عدد کاملا دقیق نیست و حدودی است. ضمنا ورزشکاران به هنگام ورزش ممکن است این حد را رد کنند و تا بیشینه ضربان قلب پیش بروند.

نکات مهم در  زمان گرفتن نبض

•  برای گرفتن نبض با انگشت شست نبض را لمس نکنید زیرا خود شست نبض قابل لمس دارد.
• برای گرفتن نبض هر دو شریان کاروتید را همزمان لمس نکنید و فشار زیادی بر روی این شریان وارد ننمائید.
• در بزرگسالان رایج ترین محل، برای گرفتن نبض ، شریان رادیال بوده و مطمئن ترین محل شریان کاروتید می باشد.
• در افرادی که خونریزی دارند نبض ضیعف ولی تعدادش زیاد است
• در افراد دچار اسهال و استفراغ شدید نبض ضعیف و حتی غیر قابل لمس است.
• تعداد نبض در شرایط طبیعی با افزایش سن تا رسیدن به سن بلوغ کاهش می یابد.
•  جثه: تعداد نبض در افراد با جثه بزرگ و ورزشکار کمتر از افراد با جثه کوچک است.
• برای لمس و گرفتن نبض در شیرخواران از شریان بازویی در داخل و وسط بازو استفاده کنید.

علل ضربان نبض غیرطبیعی

اختلال ریتم قلب (آریتمی) باعث می شود قلب با سرعت بیش از حد بالا یا بیش از حد پایین، یا با ریتم نامنظم بتپد.تاکیکاردی را عموما به عنوان رسیدن سرعت ضربان قلب به بالای 100 تپش در دقیقه تعریف می کنند و معمولا ناشی از آن است که گسیل پیام های الکتریکی که از حفره قلب منشا می گیرند، وضعیتی نابهنجار پیدا کرده است.رسیدن سرعت ضربان قلب به 150 و بالاتر ناشی از عارضه ای است که تاکیکاردی فوق بطنی نام دارد.

سرعت ضربان قلب کمتر از 60 ضربه در دقیقه را “برادیکاردی” می نامند و ممکن است بیانگر آسیب دیدن قلب به علت حمله قلبی یا سایر بیماری های قلبی- عروقی یا مشکلات به گره سینوسی- دهلیزی- که به عنوان ضربان ساز قلب عمل می کند- باشد.

رابطه محکمی میان فشار خون و سرعت ضربان قلب وجود ندارد، و ممکن است با وجود سرعت ضربان قلب طبیعی، فشار خون شما بالا باشد.سرعت ضربان قلب در هنگام فعالیت جسمی شدید افزایش می یابد، اما چنین فعالیتی ممکن است تنها اندکی فشار خون را بالا ببرد. هنگامی که فشار خون بیش از حد پایین می آید، بدن با افزایش سرعت ضربان قلب برای تشدید برون ده قلب به آن واکنش نشان می دهد.