علت نفخ شکم چیست و عوامل ایجاد کننده نفخ
علت نفخ شکم می تواند به عوامل مختلفی مانند سوء هاضمه، افزایش گاز روده، غذاهای پرچرب، احتباس مایعات، عفونت، کاهش انقباضات مجاری گوارشی بستگی داشته باشد.
نفخ شکم زمانی رخ می دهد که روده نامنظم منقبض شود و علت اصلی آن کندی حرکات مجاری گوارشی و انقباضات عضلانی روده می باشد. البته علت های زیادی وجود دارند که باعث نفخ روده و معده می شوند. سوء هاضمه، گاز روده، مصرف غذاهای پرچرب و عفونت ها از جمله علت های نفخ شکم می باشد که در ادامه مبحث به آن می پردازیم.
نفخ شکم زمانی است که در شکم احساس پر و سفت شدن می کنید و معمولا به دلیل ایجاد گاز در قسمتی از دستگاه گوارش اتفاق می افتد. نفخ باعث می شود شکم بزرگتر از حد معمول به نظر برسد که در برخی موارد احساس درد شکمی نیز به همراه دارد.
نفخ شکم می تواند نگران کننده باشد، بخصوص در زمانی که احساس درد در شکم ایجاد شود. برخی از افراد ممکن است احساس تورم شکم و درد شکمی داشته باشند.نفخ ممکن است به علت سوء هاضمه یا گاز بیش از حد در معده و روده باشد.
نفخ شکم و گاز روده
ایجاد گاز در روده و معه یکی از شایعترین دلایل نفخ شکم می باشد.علائمی که نشان از نفخ شکم به دلیل گاز روه می باشد شامل:
- اروغ بیش از حد
- نفخ بش از حد
- احساس شدید برای حرکت روه
- احساس تهوع
نفخ ناشی از گاز در روده از ناراحتی خفیف تا درد شدید متغیر است که در برخی از افراد احساس می کنند چیزی در شکم آنها جابجا می شود.تولید گاز ممکن است به دلیل های مختلف ایجاد شود و در اغلب موارد گاز پس از چند ساعت از بین می رود.
ایجاد گاز ممکن است ناشی از :
- برخی غذاها از جمله سبزیجات برگ سبز مانند کلم، کلم بروکلی، گل کلم
- عفونت معده
- بیماری های مزمن مانند کرون
- سوء هاضمه
- برخی از بیماری ها
نفخ شکم و سوء هاضمه
سوء هاضمه یک ناراحتی یا درد در معده می باشد که اکثر افراد این مشکل را تجربه کردن که غالبا ناشی از خوردن زیاد، داروهایی مانند ایبوپروفن که باعث تحریک معده می شوند و عفونت های جزئی معده است.
سوء هاضمه مکرر که به علت غذا یا دلایل جزئی نباشد و با علائم های جدی تر همراه باد می تواند علت احتمالی زخم معده، سرطان یا نارسایی کبد باشد.
نفخ شکم و عفونت
عفونت معده می تواند باعث ایجاد گاز در معده شود که ممکن است با اسهال، استفراغ، تهوع و درد در شکم همراه باشد. این عفونت ها در دستگاه گوارش می تواند به علت باکتری ها یا عفونت های ویروسی مانند هلیکوباکتر پیلوری باشد.
عفونت های معده معمولا بعد از چند روز به خودی خود از بین می رود. با این وجود ممکن است برخی از افراد به شدت دچار کمبود آب شوند یا در طی چند روز بدتر شوند.در صورتی که نفخ همراه با تب ، وجود خون در مدفوع یا استفراغ شدید باشد می بایست سریعا به پزشک مراجعه کنید.
نفخ شکم و رشد باکتریایی در روه کوچک
باکتری های زیادی در معه و روده ها می باشند که بسیاری از آنها به بدن در هضم مواد غذایی کمک زیادی می کنند. اختلال در تعادل این باکتری ها می تواند باعث افزایش باکتری های مضر در روده کوچک شود.این افزایش رشد باکتری ها در روده باعث نفخ و اسهال مکرر می شود.
نفخ شکم و احتباس مایعات
مصرف غذاهای شور، عدم تحمل مواد غذایی و ایجاد تغییر در سطح هورمون ها باعث احتباس مایع می شود. برخی از زنان بلافاصله قبل از قاعدگی یا اوایل بارداری دچار نفخ می شوند.
نفخ مزمن به دلیل احتباس مایعات می تواند دلیل جدی تری از جمله دیابت یا نارسایی کلیه باشد.
نفخ شکم و عدم تحمل مواد غذایی
بعضی از افراد بعد از خوردن برخی از غذاهای خاص دچار نفخ می شوند. به عنوان مثال افرادی هستند که تحمل لاکتوز را ندارند یا به گلوتن یا سلیاک آلرژی دارند می تواند ایجاد نفخ در شکم کند که معمولا خود به خود از بین می رود.
نفخ شکم و اختلالات مزمن
اختلالات مزمن روده مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) و بیماری کرون نیز می توانند باعث نفخ مکرر شوند. بیماری کرون باعث التهاب دستگاه گوارش می شود ، در حالی که IBS ضعیف شناخته شده است و غالباً در صورت تشخیص علائم مزمن روده تشخیص داده نمی شود.
نفخ شکم و گاستروپارزی
گاستروپارزی یا تخلیه آرام معده نوعی اختلال است که در تخلیه معده تاثیر می گذارد و باعث می شود غذا خیلی آهسته تر از معده و روده ها عبور کند. علائم گاستروپارزی شامل نفخ، یبوست، از دست دادن اشتها، سوزش سر دل، تهوع و استفراغ، درد و ناراحتی می باشد.
نفخ شکم و اختلالات زنان و زایمان
برخی از مشکلات زنان و زایمان باعث درد معده می شوند. در برخی از زنان آندومتریوز می تواند باعث گرفتگی و نفخ شود. این زمانی اتفاق می افتد که پوشش رحم به معده یا روه وصل شود که البته درد ناشی از لگن ممکن است مشابه نفخ شکمی باشد.
نفخ شکم و یبوست
زمانی فردی دچار یبوست می شود اغلب همراه با نفخ می باشد که علت اصلی یبوست شامل کمبود آب بدن ، عدم فیبر کافی در رژیم غذایی، بارداری، اختلالات روده، کمبود منیزیم، داروهای خاص می باشد.
علت های پزشکی
به طور معمول نفخ شکم ممکن است به علت شرایط جدی باشد. افراد مبتلا به سنگ کیسه صفرا یا کیسه صفرا ممکن است درد شدید شکمی را تجربه کنند که درد آن مشابه نفخ شکم می باش. سرطان معه یا روده نیز ممکن است منجر به ناراحتی شکم و نفخ شود.
آسیت یا آب آوردگی شکم یکی دیگر از وضعیت هایی است که منجر به درد شکم و نفخ می شود که رایجترین علت بیماری کبدی است.از علت های دیگر نفخ می تواند دلایل پزشکی باشد که شامل:
- سندرم روده تحریک پذیر
- بیماری التهاب روده مانند بیماری رون
- اختلالات عملکردی دستگاه گوارش
- سوزش سر دل
- عدم تحمل غذا
- مشکلات هورمونی
- عفونت انگلی روه
- اختلالات خوردن مانند بولیمیا
- برخی از داروها
رشد بیش از حد باکتری در دستگاه گوارش، تحریک روده، رفلکس های غیر طبیعی شکم، سوء جذب مواد غذایی و کربوهیدرات، یبوست برخی از عواملی هستند که می تواند شرایط نفخ شکم و گاز روده را تشدید کند.