اگزما چیست و دلیل بیماری اگزما
اگزما یک واکنش پوستی غیر واگیر دار است که با خارش و قرمزی همراه است و در قسمت های مختلف بدن ظاهر میشود، علائم و دلیل بیماری اگزما در هر فرد متفاوت است.
اگزما یک بیماری آلرژیک پوستی است که بیشتر نقاط پوست سر، صورت، پشت گردن، دست یا آرنج را تحت تاثیر قرار می دهد.
برخی افراد تصور می کنند که اگزما واگیردار است، اما اینگونه نیست و این بیماری پوستی نتیجه پاسخ ایمنی بدن به برخی موارد می باشد و یک التهاب پوستی شناخته می شود.
اگزما زمانی ایجاد می شود نواحی درگیر به شدت خشک و نازک می شوند و ایجاد تاول های ریز می شوند که البته جای نگرانی نیست، زیرا اگزما قابل کنترل است. بیشتر بیماران مبتلا به اگزما با اجتناب از عوامل محرک سریعا بهبود می یابند.
علت اصلی اگزما به طور قطع مشخص نیست، اما برخی افراد این عارضه را به فعالیت بیش از حد سیستم ایمنی بدن در پاسخ به برخی عوامل ناشناخته و محرک ها مرتبط می دانند.
اگزما به علت آلرژیک بیشتر شایع می باشد و برخی افراد ممکن است به موادی ایجاد حساسیت کنند و در نتیجه این حساسیت مبتلا به اگزما شوند. مواد غذایی، لوسیون ها، مواد آرایشی و بهداشتی، صابون ها، گیاهان و داروهای موضعی از دسته مواردی هستند که می توانند ایجاد حساسیت کنند.
اگزما چیست
اگزما به طور کلی برای وضعیت های مختلف پوست ملتهب بکار گرفته می شود و از شایع ترین آنها درماتیت یا اگزمای آتوپیک می باشد. حدود 20 درصد از افراد در زمان درگیری با اگزما علائمی همچون خارش را تجربه می کنند.
اگزما ممکن است در هر قسمتی از بدن ایجاد شود، به طوری که در شیرخواران اگزما در پیشانی، گونه، ساعد، ساق پا، پوست سر و گردن رخ می دهد. بزرگسالان نیز ممکن است اگزما در صورت، گردن، قسمت داخلی آرنج، زانو و قوزک پا ایجاد شود.
اگزما شامل انواع مختلفی است که عبارتند از:
- اگزمای آتوپیک: این نوع اگزما بیشتر در زمان آلرژیک ایجاد می شود
- اگزمای سکه ای: بیشتر در بزرگسالان ایجاد می شود و علت ناشناخته ای دارد
- اگزمای دست: معمولا در زمان تحریک با یک ماده تحریک کننده ایجاد می شود
آشنایی با انواع اگزما
اگر پوست خارش دار و قرمز شود ممکن است دچار اگزما شده باشید که این وضعیت در کودکان بیشتر شایع است ، اما در بزرگسالان نیز می تواند ایجاد شود. شایعترین نوع اگزما درماتیت اتوپیک می باشد که مرتبط با الرژی است و افراد مبتلا به اگزما آلرژی معمولا با علائم خارش و پوست قرمز همراه هستند.
درماتیت آتوپیک
درماتیت اتوپیک یکی از شایعترین نوع اگزما است که معمولا از زمان کودکی شورع می شود و در بزرگسالای معمولا از بین می رود. این نوع اگزما معمولا با بثورات در روی آرنج یا زانو مشخص می شوند و به همراه خارش می باشد.بثورات در نوزادان اغلب در پوست سر و گونه ها ایجاد می شوند.
علت درماتیت آتوپیک ضعف پوست در برابر محافظت از بدن در برابر تحریک کننده ها و آلرژی ها می باشد و احتمالا بر اثر عواملی مانند ژن، پوست خشک، مشکل سیستم ایمنی و محرک های محیط زیست است.
درماتیت تماسی
اگر پوست سرخ و تحریک شده دارید که ناشی از واکنش به موادی است که لمس می کنید ممکن است دچار درماتیت تماسی شده باشید. درماتیت تماسی ممکن است به علت واکنش سیسم ایمنی بدن به محرک هایی مانند فلزات یا لاتکس می باشد. این مواد باعث می شوند پوست شما تحریک و ایجاد اگزما کند.
علائم درماتیت تماسی شامل:
- پوست خارش دارد و قرمز
- برجستگی های خارش دار به نام کهیر که ممکن است روی پوست شما ظاهر شود
- با گذشت زمان ممکن است پوست ضخیم شده و پوسته پوسته شود
علت درماتیت تماسی لمس با ماده ای که باعث تحریک پوست شما می شود یا باعث واکنش های آلرژیک در بدن می شود. شایعترین دلایل آن شامل مواد شوینده، سفید کننده ها، جواهر، رنگ های مو، گیاهان سمی، صابون های معطر، دود تنباکو و محصولات ارایشی می باشد.
اگزمای دیشیدروتیک
اگزمای دیشیدروتیک باعث ایجاد تاول های کوچک روی دست و پا می شود و این نوع در زنان شایعتر است. علت این نوع اگزما آلرژی ها، مرطوب بودن بیش از حد دست و پا، قرار گرفتن در معرض موادی مانند نیکل، کبالت یا نمک کروم می باشد.
علائم شایع اگزمای دیشیدروتیک تاول های پر مایع روی انگشتان دست، پا، کف دست و کف پا می باشد که ممکن است همراه با خارش باشد. در برخی موارد پوست ترک خورده و پوسته پوسته می شود.
اگزمای دست
اگزمایی که فقط روی دستان تاثیر می گذارد و به اگزمای دست معروف است. این اگزما بیشتر در مشاغلی مانند آرایشگری، افرادی که شغل نظافت دارند و مرتب با مواد شیمیایی در ارتباط هستند رخ می دهد. در این حالت دستان قرمز و خارش دار می شوند و ممکن است دچار ترک و تاول در ناحیه دستان خود شوند.
نورودرماتیت
نورودرماتیت مشابه درماتیت آتوپیک است و باعث ایجاد لکه های ضخیم و پوسته پوسته بر روی پوست می شود. این عارضه معمولا در افرادی که دچار اگزما یا پسوریازیس هستند رخ می دهد. البته استرس نیز می تواند یکی از عامل های این نوع اگزما باشد.
علائم نورودرماتیت تکه های ضخیم و پوسته پوسته بر روی بازو، پا، پشت گردن، پوست سر و قسمت های پایین پا و یا دستگاه تناسلی باشد. این تکه ها ممکن است با خارش شدید همراه باشد.
اگزمای سکه ای
این نوع اگزما معمولا به شکل لکه های گرد و به شکل سکه روی پوست می باشد که با نام اگزمای سکه ای معروف شده است. این نوع اگزما غیر معمول بوده و با سایر اگزما ها متفاوت است و می تواند همراه با خارش شدید باشد.
علت ایجاد اگزمای سکه ای واکنش به نیش حشرات یا واکنش های آلرژیک به فلزات یا مواد شیمیایی است. اگر نوع دیگری از اگزما مانند درماتیت آتوپیک دارید بیشتر در معرض ابتلا به اگزمای سکه ای هستید.
مطلب مرتبط: اگزما در بارداری چیست و روش هایی برای درمان آن
دلیل بیماری اگزما
دلیل اصلی بیماری اگزما ناشناخته می باشد ، اما متخصصان بر این باور هستند که اگزما نتیجه پاسخ سیستم دفاعی بدن می باشد.بسیاری از افراد به دلیل برخی مواد غذایی یا شیمیایی به این عارضه مبتلا شوند و برخی دیگر به دلایل دیگری دچار اگزما می شوند.
تعریق زیاد، مخصوصا در فصل گرما می تواند در برخی افراد ایجاد بروز علائم اگزما شود و با کنترل این علت می توانند به سرعت بهبود یابند.
- علت های شایع اگزما شامل
- الرژی به مواد غذایی مانند تخم مرغ، گوشت
- تعریق زیاد
- عفونت های فوقانی دستگاه تنفسی
- استفاده از صابون ها و مواد شوینده
علائم بیماری اگزما
اگزما در مکان های مختلفی از بدن ایجاد می شود و در هر فردی متفاوت است اما علائم های مشخصی دارد که شامل خارش، تاول های کوچک و ضخیم شدن پوست می باشد.
علائم اگزما بر اساس نوع اگزما و سن بیمار متفاوت می باشد، اما علائم شایع در اگزما خارش و قرمزی می باشد. اگزما باعث ایجاد پوست خشک در افراد می شود. معمولا بثورات پوستی در قسمت های مختلف مانند آرنج یا زانو، صورت و گردن ایجاد می شود که همراه با خارش شدید می باشد.
درمان اگزما چیست
درمان اگزما جهت رفع علائم و شناسایی عامل ایجاد کننده حساسیت و حذف علت آن می باشد.بهترین کار این است که به دنبال علت حساسیت باشید و آن را حذف کنید.
اگر دچار اگزما شده باشید سعی کنید از لباس های نخی گشاد استفاده کنید تا عرق بدن شما را جذب کند تا مانع از تحریک و تشدید علائم اگزما شود. استرس خود را کم کنید، زیرا استرس می تواند بر روی پوست تاثیر زیادی بگذارد و آلرژی شما را بدتر کند.
اگر خارش در نواحی اگزما زیاد است بهترین راه کوتاه کردن ناخن ها و استفاده از دستکش نرم به هنگام خواب است تا از خاراندن بدن جلوگیری کند.خاراندن محل های اگزما باعث بدتر شدن آن نواحی می شود و بهبود آن را کندتر می کند.
سعی کنید زیاد حمام نروید تا پوست شما کمتر خشک شود و اگر به حمام می روید از اب ولرم استفاده کرده و از صابون های مخصوص اگزما استفاده کنید تا باعث تشدید علائم نشود. همچنین بهتر است به نواحی درگیر شده، صابون یا مواد شوینده نزنید. پس از حمام رفتن حتما از کرم های نرم کننده و مرطوب کننده استفاده کنید.
زمانی که به بیرون از خانه می روید نباید مناطق اگزما در معرض نور خورشید یا سرمای شدید باشد. بهتر است برای بهبود سریع مراقبت های بهداشتی را در زمان بیرون از خانه انجام دهید.
یکی از مواردی که می تواند به بهبود اگزما کمک کند استفاده از دستگاه رطوبت ساز و خنک کننده هوا می باشد تا هوای خانه خشک خانه مرطوب شود.
درمان دارویی
کرم ها و پمادهای موضعی کورتیکواستروئید: این داروها یک ضد التهاب هستند و باعث کاهش علائم اصلی اگزما مانند التهاب پوستی و خارش را تسکین می شوند.آنها مستقیما روی پوست اعمال می شوند.
کورتیکواستروئیدهای سیستمیک: اگر درمان های موضعی موثر نباشد پزشک می تواند کروتیکواستروئیدهای سیستمیک را تجویز کند. این داروها به صورتی تزریقی یا قرص می باشند که برای مدت کوتاهی می توان استفاده کرد.
داروهای آنتی بیوتیک: اگر اگزما به همراه عفونت باکتریایی پوست باشد پزشک داروهای آنتی بیوتیک را برای درمان عفونت تجویز می کند.
آنتی هیستامین: برای کاهش خارش اگزما می توان از داروهای آنتی هیستامین استفاده کرد تا خطر خارش های شبانه را نیز کاهش دهد.
نکات مهم در درمان اگزما
اگزما یکی از شایع ترین بیماری های پوستی است که می تواند در سنین کودکی تا بزرگسالی درگیر اگزما شوند. البته که این عارضه را نمی توان به طور کامل درمان کرد اما چند راه ساده می تواند پیشرفت آن را کوتاه و دوره بهبود را سریعتر کرد.
1- دفعات شستشوی با اب و صابون را کمتر کنید، این کار باعث می شود تشدید اگزما کمتر شود و علاوه بر این باید از مصرف صابون های معمولی و معطر خودداری کنید.
2- برای شستشو از آب داغ استفاده نکنید زیرا آب داغ چربی های روی پوست را از بین می برد و بدن خشک می شود.سعی کنید آب ولرم را برای شستشو انتخاب کنید.
3- روغن ها و کرم های مرطوب کننده بدون عطر بهترین گزینه می باشد و سعی کنید از کرم های مخصوص اگزما برای مرطوب نگه داشتن دست های خود استفاده کنید. یکی از بهترین روغن ها برای درمان اگزما روغن هسته گوجه فرنگی است
4- اگر اگزمای شما به دلیل الرژی های خوراکی است باید مصرف خوراکی هایی که باعث تحریک شما می شوند را پیدا کنید و از مصرف آنها خودداری کنید.
6- از رطوبت ساز برای در خانه استفاده کنید و در هوای خانه هر سه ساعت یک بار به مدت یک ساعت روشن بگذارید تا دمای خانه مرطوب شود.
7- یکی از مواردی که باعث می شود بهبودی سریعتر شود عدم خاراندن محل اگزما می باشد، زیرا اگزما معمولا خشک و خارش دار است. برای کنترل خارش می توانید از کمپرس اب سرد استفاده کنید، این کار باعث بهبود خارش می شود.
8- از لوسیون ها و کرم های درمان اگزمابعد از حمام کردن نیز استفاده کنید تا باعث مرطوب شدن پوست شود.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر خارش و قرمزی را تجربه می کنید و به خودی خود از بین نمی رود و در روند زندگی شما اختلال ایجاد می کند می بایست به پزشک مراجعه کنید. پزشک پوست شما را بررسی می کند و نوع اگزما را تشخیص و به درمان آن می پردازد.
برای کمک بهتر به پزشک می توانید محرک هایی که ممکن است باعث ایجاد اگزما شده باشید را بنویسید به طور مثال:
- آنچه می خورید و می نوشید
- محصولات پوستی و مواد شیمیایی که استفاده می کنید
- اگر به پیاده روی یا جنگل یا شنا در استخر حاوی کلر می روید
- چه مدت در حمام هستید و از چه دمای ابی برای شستشو استفاده می کنید.
- آیا استرس و اضطراب دارید یا خیر
این نکته را هرگز فراموش نکنید که اگزما به فعالیت ها و مواد استفاده کننده در طول روز مرتبط است.
پزشک برای تشخیص می تواند برخی از مواد را به شکل ازمایش پچ انجام دهد.به این شکل که مقدار کمی از مواد تحریک کننده را بر روی قسمتی از پوست شما قرار می دهد.
بعد از 20 تا 30 دقیقه که آن مواد روی پوست شما ماند، نشان می دهد که آیا به این مواد حساسیت دارید یا خیر. این ازمایش مک می کند که متوجه شوید به کدام مواد حساسیت دارید و باعث اگزما می شود.