آپیکسابان: موارد مصرف، نحوه مصرف و عوارض جانبی

قرص آپیکسابان داروی قلبی عروقی است که در دسته داروهای ضد انعقاد خون قرار دارد و باعث جلوگیری از لخته شدن خون در بدن می شود. آپیکسابان باعث کاهش آنزیمی در خون با نام ترومبین می شود که این آنزیم باعث چسبندگی پلاکت ها در خون می شود. پس از مصرف آپیکسابان ترومبین کاهش پیدا کرده و لخته شدن خون کاهش پیدا می کند.

نام دیگر قرص آپیکسابان الاکویت است و در اشکال قرص 2.5 میلی گرم و 5 میلی گرم می باشد که پزشک این دارو را جهت پیشگیری از بروز سکته مغزی و ایجاد لخته خون تجویز می کند.

شایعترین عوارض جانبی آپیکسابان شامل کبودی، خون دماغ، خونریزی لثه هنگام مسواک زدن، تغییرات در بینایی است.از عوارض جانبی آپیکسابان در بانوان می توان به خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی از واژن و قاعدگی سنگین اشاره کرد. اگر این این علائم شدید بود و برطرف نشد می بایست با پزشک خود مشورت کنید.

داروی آپیکسابان برای چیست

قرص آپیکسابان یک داروی ضد انعقاد خون است که با رقیق کردن خون باعث جلوگیری از لخته خون در بدن می شود. این دارو با مسدود کردن ماده ای در بدن باعث کاهش میزان آنزیم ترومبین که وظیفه چسبندگی پلاکت ها را بر عهده دارد باعث کاهش لخته شدن خون میشود.

آپیکسابان مدت زمان جذب زیادی دارد و حدود 3 الی 4 ساعت طول می کشد تا به حداکثر غلظت پلاسمایی خود برسد. این دارو به طور عمده توسط انزیم کبدی CYP3A4 متابولیزه می شود و نیمه عمر این دارو 5 الی 6 ساعت می باشد. حدود 27 درصد دفع آن در ادرار و مدفوع به شکل متابولیت است.

موارد مصرف داروی آپیکسابان

قرص آپیکسابان یک ضد انعقاد خون است که باعث رقیق شدن خون می شود و برای پیشگیری از ترومبوز عمیق وریدی ( لخته شدن خون در پاها) ، آمبولی ریوی که لخته شدن خون در ریه ها می باشد تجویز می شود.

پزشک ممکن است این دارو را برای فیبریلاسیون دهلیزی غیر دریچه ای نیز تجویز کند تا باعث جلوگیری از لخته شدن خون و سکته مغزی شود.

نکات مهم قبل از مصرف

اگر تا کنون نسبت به آپیکسابان حساسیت داشته اید نباید از این دارو استفاده کنید و به پزشک خود درباره حساسیت و واکنش آلرژیک به این دارو را گزارش دهید تا داروی دیگری برایتان تجویز کند.

قبل از تجویز این دارو اگر سابقه پزشکی خاصی به خصوص بیماری کبدی، کلیوی، مشکلات خونریزی مانند خونریزی معده یا روده و اختلالات خونی مانند کم خونی، هموفیلی دارید حتما با پزشک خود مشورت کنید.

افرادی که مشکلات کبدی دارند نباید از این دارو استفاده کنند، زیرا این دارو توسط کبد پردازش می شود و اگر کبد به خوبی کار نکند ممکن است مقدار بیشتری از این دارو در بدن بماند و ایجاد عوارض جانبی خطرناکی کند.

افرادی که مشکلات کلیوی شدید دارند ممکن است به دوز کمتری از این دارو نیاز داشته باشند. اگر کلیه ها به خوبی کار نکند ممکن است مقدار زیاید از دارو در بدن بماند و شما را در معرض خطر عوارض جانبی قرار دهد.

بیمارانی که از دریچه قلب مصنوعی استفاده می کنند نباید از این دارو استفاده کنند، البته مشخص نیست که این دارو برای این افراد مفید است یا ایجاد عوارض جانبی میکند.

ممکن است لازم باشد قبل از جراحی یا اقدامات دندان پزشکی مصرف این دارو را به طور موقت قطع کنید. پزشک به شما می گویند چگونه مصرف آن را قطع کنید و چه زمان دوباره شروع کنید.

قرص آپیکسابان در گروه B بارداری قرار دارد و به این معنی است که مطالعات کافی بر روی زنان باردار انجام نشده است و مشخص نیست که این دارو بر روی جنین تاثیر دارد یا خیر. به همین خاطر اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک بهتر می تواند تشخیص دهد که این دارو برای شما مناسب است یا خیر

آپیکسابان در دوران شیردهی منع مصرف دارد، زیرا این دارو به شیر مادر انتقال پیدا می کند و ممکن است به نوزاد شیرخوار آسیب برساند. پزشک ممکن است لازم بداند تا پایان دوره درمان شیردهی به کودک را قطع کند.

هشدارهای مهم

این دارو ممکن است واکنش آلرژیک ایجاد کند و علائمی چون گرفتگی قفسه سینه، درد قفسه سینه، تورم صورت یا زبان، مشکل تنفس یا خس خس سینه و احساس سرگیجه یا ضعف به همراه داشته باشد. در صورت مشاهده این علائم سریعا به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

قرص آپیکسابان را بدون مشورت با پزشک قطع نکنید، زیرا قطع مصرف سرخود این دارو می تواند خطر سکته مغزی و ایجاد لخته خون را در بدن بیمار افزایش دهد.

در زمان مصرف این دارو لخته شدن خون به تعویق می افتد و برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی با اشیای تیز احتیاز بیشتری کنید. استفاده از تیغ برای آرایش صورت و استفاده از مسواک باید با احتیاط بیشتری انجام گیرد.

اگر این دارو را مصرف می کنید و نیاز به جراحی یا اقدامات دندانپزشکی دارید قبل از آن با پزشک خود مشورت کنید، شاید لازم باشد که مصرف دارو قبل از جراحی قطع شود. پزشک به شما می گوید که چگونه مصرف آن را قطع کنید و چه زمان دوباره شروع به مصرف کنید. شاید پزشک در زمان قطع این دارو یک داروی دیگر را برای شما تجویز کند.

در زمان مصرف آپیکسابان نباید از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی استفاده کندی زیرا می تواند خطر عوارض جانبی را بیشتر کند. حتما قبل از مصرف هر دارویی با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف آپیکسابان می تواند خطر خونریزی را در افراد افزایش دهد که ممکن است جدی یا کشنده باشد. زیرا این دارو یک داروی رقیق کننده خون است و خطر تشکیل لخته خون را در بدن کاهش می دهد. اگر علائم خونریزی جدی دارید با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم خونریزی می تواند شامل موارد زیر باشد:

• خونریزی غیر منتظره یا طولانی مدت مانند خونریزی بینی، خونریزی غیر منتظره از لثه، خونریزی شدید قاعدگی یا خونریزی از واژن
  خونریزی شدید که شما قادر به کنترل آن نیستید
• ادرار قرمز، صورتی یا قهوه ای
• مدفوع قرمز روشن یا سیاه رنگ
• سرفه خونی یا خلط خونی به همراه لخته خون
• استفراغ خونی
• سردرد، سرگیجه یا ضعف

نحوه مصرف داروی آپیکسابان

نحوه مصرف آپیکسابان بر اساس سن، شرایط تحت درمان، شدت وضعیت بیمار و واکنش به اولین دوز تجویز می شود و  میزان مصرف این دارو با توجه به شرایط پزشکی افراد ممکن است توسط پزشک تغییر داده شود.

قرص اپیکسابان برای درمان کوتاه مدت یا طولانی مدت توسط پزشک تجویز می شود و پزشک تصمیم می گیرد که چه مدت باید این دارو را مصرف کنید. به همین دلیل بدون مشورت با پزشک سرخود این دارو را قطع نکنید و یا مقدار آن را زیاد یا کم نکنید.

نکته مهم: در صورت عدم مصرف طبق دستورالعمل پزشک می تواند خطرات جدی به همراه داشته باشد.در صورت قطع مصرف این دارو ممکن است خطر سکته مغزی یا لخته شدن خون را افزایش دهد.

مصرف این دارو با غذا بلامانع است و همچنین می توانید بدون غذا آن را مصرف کنید.اگر نمی توانید قرص را ببلعید ، می توانید قرص را خرد کرده و با آب سیب یا آب مخلوط کرده و فورا آن را مصرف کنید.

همیشه داروی خود را همراه داشته باشید و در هنگام پرواز آن را در کیف دستی خون نگه دارید تا در صورت نیاز آن را مصرف کنید.

چگونه بفهمیم دارو اثر کرده است

هنگام استفاده از دارو برای کاهش خطر لخته شدن خون ، ممکن است نتوانید اثر دارو را تشخیص دهید. این دارو برای این منظور ساخته شده است که مجبور نشوید آزمایش های معمول لخته شدن خون را انجام دهید.

عوارض جانبی داروی آپیکسابان

آپیکسابان میز مانند سایر داروها می تواند در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند که برخی از این عوارض جانبی ممکن است شدید باشد.
قرص آپیکسابان باعث خواب آلودگی نمی شود و می تواند باعث عوارض جانبی شایعی مانند کبودی، خون دماغ شدن، خونریزی شدید قاعدگی، خونریزی لثه هنگام مسواک شود. اگر این عوارض جانبی خفیف بود ، ممکن است طی چند روز یا چند هفته از بین برود. اما اگر این عوارض جانبی شدت گرفت و یا از بین نرفت می بایست سریعا با پزشک خود مشورت کنید.

در صورت مشاهده علائم خونریزی بسیار جدی ، از جمله: تغییرات بینایی ، گیجی ، اشکال در صحبت کردن ، ضعف در یک طرف بدن ، بلافاصله از کمک پزشکی استفاده کنید .

عوارض جانبی جدی

همانطور که گفته شد آپیکسابان عوارض جانبی خفیفی دارد، اما ممکن است در برخی افراد عوارض جدی به همراه داشته باشد که در صورت بروز این عوارض می بایست بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید. اگر عوارض جانبی این دارو تهدید کننده زندگی بود می بایست سریعا به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

یکی از عوارض جانبی جدی آپیکسابان خونریزی غیر منتظره و طولانی مدت مانند خونریزی غیر معمول از لثه، خون دماغ شدن یا خونریزی شدید قاعدگی می باشد که در صورت مشاهده این علائم می بایست سریعا به پزشک مراجعه کنید.

تغییر رنگ ادرار به رنگ های قرمز، صورتی یا قهوه ای و همچنین تغییر رنگ مدفوع به قرمز یا سیاه رنگ می تواند از عوارض جانبی قرص آپیکسابان باشد که در صورت مشاهده این علائم با پزشک خود مشورت کنید.

سایر عوارض جانبی جدی آپیکسابان شامل:

• درد یا تورم غیر منتظره
• سردرد، سرگیجه یا ضعف
• سرفه خونی یا خلط خونی

لخته خون نخاعی یا اپیدورال از عوارض جانبی آپیکسابان می باشد و زمانی اتفاق می افتد که در زمان استفاده از آپیکسابان داروی دیگری به ستون فقرات تزریق شود.

این لیست کاملی از عوارض جانبی داروی آپیکسابان نمی باشد و در صورت مشاهده هر نوع علائم مشکوک می بایست با پزشک خود مشورت کنید.

تداخل دارویی داروی آپیکسابان

قرص آپیکسابان با برخی داروها می تواند تداخل دارویی داشته باشد و باعث تغییر در نحوه عملکرد داروها شود و یا ایجاد عوارض جانبی کند که این عوارض جانبی ممکن است خطرناک باشند. به همین خاطر جهت جلوگیری از تداخل دارویی با آپیکسابان می بایست تمام داروهایی که را مصرف می کنید قبل از تجویز به پزشک خود بگویید تا بتواند بهترین تجویز را انجام دهد تا دچار عوارض جانبی و تداخل دارویی نشوید.

در ادامه نمونه هایی از داروها که با آپیکسابان می توانند تداخل داشته باشند آورده شده است و شامل تمام داروهای در تداخل با آپیکسابان نمی باشد.

داروهای ضد انعقاد یا ضد پلاکت

برخی از داروها مشابه با آپیکسابان می باشند و در یک دسته دارویی قرار دارند. به همین خاطر مصرف همزمان این داروها می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. نمونه هایی از این داروها شامل:

• وارفارین
• هپارین
• آسپرین
• کلوپیدوگرل
• داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی

داروهای مهار کننده گلیکوپروتئین

قرص آپیکسابان توسط آنزیم های خاصی در کبد معروف به CYP3A4 پردازش می شود. به همین خاطر داروهایی که این آنزیم را مسدود می کنند می توانند میزان آپیکسابان را در بدن افزایش دهند. این امر باعث می شود در خطر خونریزی بیشتری قرار بگیرید.

Apixaban توسط آنزیم های خاصی در کبد شما (معروف به CYP3A4) و ناقلین روده (معروف به P-gp) پردازش می شود.در صورت نیاز به مصرف آپیکسابان با یکی از این داروها ، پزشک ممکن است دوز آپیکسابان را کاهش داده یا داروی دیگری تجویز کند.

برخی از این داروها شامل:

• کتوکنازول
• ایتراکونازول
• ریتوناویر

داروهایی که باعث القای CYP3A4 و گلیکوپروتئین می شوند

همانطور که گفته شد آپیکسابان توسط آنزیم های خاصی از کبد و روده پردازش می شود. به همین خاطر داروهایی که فعالیت آنزیم های کبدی را افزایش می دهند می توانند باعث کاهش میزان آپیکسابان در بدن شوند. این باعث می شود شما در خطر بیشتر سکته مغزی یا سایر وقایع لخته شدن خون قرار بگیرید.

برخی از این داروها شامل:

• ریفامپین
• کاربامازپین
• فنی توئین

نکته مهم: این لیست شامل تمام داروهایی که در تداخل با آپیکسابان می باشد نیست و فقط نمونه هایی از این داروها آورده شده است. با این حال اگر از داروی خاص، ویتامین ها و یا گیاهان دارویی استفاده می کنید می بایست قبل از تجویز این دارو با پزشک خود مشورت کنید.